Proqram təminatı Variant 1

... proqramlar digər proqramların yaradılması üçün istifadə olunurlar.

• Xidməti

• Tətbiqi

• Utilit

• İnstrumental

• Servis

Arxivləşdirmə faylları hansı məqsədlə istifadə edilir?

• Kompüteri lazımsız fayllardan təmizləmək üçün

• Əməliyyat sistemini bərpa etmək üçün

• Pozulmuş faylları bərpa etmək üçün

• Faylları gizlətmək üçün

• Fayldakı informasiyanı sıxıb ölçüsünü azaltmaq üçün

Fayl virusunun əsas xüsusiyyəti

Evaluate responses using AI:

OFF

Answer explanation

Fayllı viruslar əsasən icra olunan fayllar, mətn və cədvəl prosessorunun fayllarına yayılır. Fayl sistemini sıradan çıxardır

Filtr tip antivirus proqramlarının əsas funksiyası nədir?

• icra olunan proqram fayllarına, rezident proqramların yerləşdirilməsinə, diskin yükləyici sektoruna nəsarət edir, təhlükəli əməliyyatları izləyir.

• əməli yaddaşda və xarici qurğularda virusların axtarışını təmin edir.

• virusların aşkar edilməsinə və zərərsizləşməsinə imkan verir.

• kataloqların, proqramların, sistem sahələrinin məzmununu yadda saxlamaqla, dövri olaraq, cari vəziyyətlə ilkin vəziyyəti müqayisə edir.

• vaksinləşdirmə yolu ilə yoluxmanın qarşısını alır

Ziyansız və Təhlükəsiz viruslar haqqında məlumat verin

Evaluate responses using AI:

OFF

Answer explanation

Ziyansız viruslar kompüterə heç bir zərər göstərmir, sadəcə diskdə yer tutur və diskin boş yaddaşı azalır. Təhlükəsiz virusların tətbiqi ilə diskin boş yaddaş sahəsi azalır, amma onun təsiri məhdudlaşır.

Tətbiqi proqram təminatı (application software) haqqında məlumat verin( sistem proqram təminatından fərqi və hansı növləri var)

Evaluate responses using AI:

OFF

Answer explanation

Tətbiqi proqram təminatı istifadəçinin hər hansı məsələni həll etməsi üçün yaradılır. Tətbiqi proqram paketləri (TPP) istifadəçi tərəfindən həll edilən məsələnin avtomatlaşdırılması üçün çox güclü alətdir və praktiki olaraq, onu informasiyanın emalında kompüterin bu və ya digər funksiya və proseduralarının necə yerinə yetirilməsini bilməkdən azad edir. Sistem proqramları ilə tətbiqi proqramların əsas fərqi ondadır ki, sistem proqramları istifadəçinin kompüterdə rahat işləməsini təmin etmək, kompüteri təhlükələrdən qorumaq, kompüterin işini yüngülləşdirmək və s. funksiyaları yerinə yetirir. Tətbiqi proqramlar isə istifadəçinin öz işlərini kompüterdə yerinə yetirməsi üçün, sənədlər hazırlaması, əyləncəli vaxt keçirməsi, müəyyən problemləri həll etməsi və s. məsələlər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bir sözlə, sistem proqramları kompüterə xidmət edir, tətbiqi proqramlar isə istifadəçiyə xidmət edir. TPP-lərin aşağıdakı növləri vardır: -ümumi təyinatlı (universal) - üsulyönlü -problemyönlü -qlobal kompüter şəbəkələri

Mətn redaktorları haqqında məlumat verin

Evaluate responses using AI:

OFF

Answer explanation

Mətn redaktorları mətnli informasiyanın emalı üçün istifadə olunur və əsasən aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir: mətnin fayla yazılması; simvol, sətir və mətnin yerləşdirilməsi, silinməsi, əvəz olunması; orfoqrafiyanın yoxlanması; mətnlərin müxtəlif şriftlərlə tərtibi; başlıqların hazırlanması, mətnin səhifələrə bölünməsi; mətnlərin lazımi formaya salınması; söz və ifadələrin əvəz olunması; şəkillərin mətnlərə əlavə edilməsi; mətnlərin çapı. Bir çox mətn prosessorları üçün ümumi olan bir sıra anlayışlara baxaq. Hazırlanacaq sənəd müxtəlif elementlərdən - simvollardan, abzaslardan, sətirlərdən, bölmələrdən, haşiyələrdən, kadrlardan və sərlövhələrdən ibarət olur. WYSIWYG (What You See Is What You Get, yəni, nə görürsüz, о da çap olunur) - rejimi onu göstərir ki, redaktə olunmuş sənəd ekranda necə görünürsə, о cür də çap olunur. Mətn redaktorlarından ən geniş yayılanları aşağıdakılardır: Microsoft Word, WordPerfect, ChiWriter, Multiedit, Lexicon, Chiwriter, AmiPro, WordStar, NotePad, WordPad, Write Bəzən bu redaktorlara mətn prosessorları da deyilir. Bunlardan Notepad və Wordpad mətn redaktorları Windows əməliyyat sisteminin standart proqramlarındandır. Yəni, Windows əməliyyat sistemi yüklənərkən bu proqramlar da onunla birlikdə yüklənir. Notepad (bloknot) sırf qeydlər aparmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur və bu redaktorda heç bir formatlaşdırma etmək olmur. Notepad mətn redaktorunun genişlənməsi “.txt”-dir. Yəni, bu proqramla hazırlanmış mətn sənədinin adının sonunda mütləq .txt yazılır (məs: Document.txt). Windowsun digər standart proqramı olan Wordpad mətn redaktorunda isə nisbətən 50 daha keyfiyyətli mətnlər hazırlamaq və bu mətnlərə yüngül format vermək mümkündür. Bu redaktorun genişlənməsi isə “.rtf’olur (məs: Document.rtf). Ən geniş istifadə olunan mətn redaktoru isə Microsoft Office paketinə daxil olan Word mətn prosessorudur. Bu proqram vasitəsilə mürəkkəb və keyfiyyətli mətn faylları hazırlamaq və onlara keyfiyyətli format vermək mümkündür. 2010-cu ildə istifadəyə verilmiş Microsoft Office Word 2010 mətn redaktorunun genişlənməsi “.docx” şəklindədir (Document.docx). Word mətn redaktorunun bir xarakterik cəhəti də odur ki, bu proqramda mətn sənədi hazırlayarkən digər proqramlardan da müxtəlif obyektlər əlavə etmək mümkündür. Məsələn şəkil, cədvəl, diaqram, düstur və s. obyektlər Worddə hazırlanan sənədə əlavə oluna bilər. Ümumiyyətlə kompüterdə müxtəlif proqramların əlamətlərinin birlikdə tətbiqi, yəni bir sənəddə həm mətn, həm şəkil, həm cədvəl və s. elementlərin tətbiq olunması OLE (Object Linking and Embedding - obyektlərin əlaqələndirilməsi və quraşdırılması) texnologiyası vasitəsilə həyata keçirilir. Bu texnologiya bizə imkan verir ki, bir proqramda müxtəlif digər proqramların obyektlərindən istifadə edə bilək.

Proqramlaşdırma dilləri haqqında ( aşağı və yuxarı səviyyəli dillər) haqqında məlumat verin

Evaluate responses using AI:

OFF

Answer explanation

Alqoritmin kompüterdə təsviri üçün proqramlaşdırma dillərindən istifadə olunur. Məlumdur ki, kompüter informasiyanı maşın dilində (diskret formada) emal edir. Lakin maşın dilində alqoritm qurmaq təbii ki, olduqca böyük zəhmət tələb edirdi. Buna görə də proqramçılar yeni yaradılan proqramın alqoritmini adi danışıq dilinə daha yaxın olan proqramlaşdırma dilində yazır. Daha sonra isə proqramlaşdırma dilində yazılan bu proqram xüsusi çevirici proqramlar vasitəsilə maşın dilinə çevrilir və kompüterdə emal olunmaq üçün hazır olur. Proqramlaşdırma dilləri iki yerə ayrılır: Maşın dilləri və simvolik dillər. Maşın dillərində kodlar maşının başa düşdüyü kimi ikilik kodlarla ( 0 və ya 1-lərlə) yazılır. Bu dildə proqramlaşdırmaya əl ilə proqramlaşdırma da deyirlər. Bu dildə proqram yazmaq çox ağır olduğundan simvolik dillərlə əvəz olunmuşdur. Simvolik dillər iki yerə ayrılır : Maşınyönlü (aşağı səviyyəli dillər) və yuxarı səviyyəli dillər. Birinciyə Assembler dili aiddir. Yüksək səviyyəli dillər belə təsnif oluna bilər : Elmi-texniki məsələlər üçün nəzərdə tutulmuş dillər Algol, Fortran, Basic, C, Pascal, Ruby, Phython, Scheme Texnoloji proseslərin idarəetmə alqoritmlərinin və modelləşdirmə məsələlərinin proqramlaşdırılması üçün dillər: ART, Simula, Simskript; İqtisadi məsələlər üçün nəzərdə tutulmuş dillər Cobol, PL/1, RPQ, ADA İnformasiya məntiq məsələlərinin həlli üçün ( Süni intellekt sistemləri üçün) Lisp, Proloq, Fort, Komet, FPL, KRL; Obyektə əsaslanan dillər Delphi, C++, C#(Sharp), Java və s. İnternet üçün nəzərdə tutulmuş dillər PERL,HTML, XML, PHP, Javascript, ASP.NET, Scala, Ruby və s. Verilənlər bazası üçün nəzərdə tutulmuş dillər Sql, PL/Sql və s. Proqramlaşdırma dilləri kompüter proqramlarının tərtibində istifadə olunan leksik, sintaksis və semantik qaydaları təyin edir