QH 10G #11

Қазақстанның шығысындағы Андрон мәдениетімен туыстас өмір сүрген мәдениеті:

• Алакөл

• Федоров

• Афанасьев

• Беғазы

Шығыс Қазақстан мен Оңтүстік Сібір далаларындағы темірді игерген алғашқы мәдениет:

• Дәндібай

• Беғазы

• Афанасьев

• Федоров

Алтайға, Сібір далаларына қоныс аударып, жергілікті неолиттік тұрғындармен араласып кеткендер:

/аңшылық пен балық аулауды кәсіп етіп, мал бағумен айналысты/

• Алакөлдіктер

• Афанасьевтіктер

• Дәндібайлықтар

• Беғазылықтар

Өздерімен бірге Сібірге металл өңдеу және егіншілік мәдениетін ала келгендер:

• Алакөлдіктер

• Афанасьевтіктер

• Дәндібайлықтар

• Беғазылықтар

Афанасьевтіктер қайтыс болғандарды қорғандарға жерлеуі мен арбаларды қолдануы ұқсас болды

• Сақтар мен ғұндарға

• Аландар мен хазарларға

• Көнешұңқырлықтар мен андрондықтарға

• Ботайлықтар мен арқайымдықтарға

Б.з.б. ІІ мыңжылдықтың соңында Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Сібір және Батыс Моңғолиядағы Андрон және Афанасьев мәдениеті Ұлы Даланың шығыс аймағынан келгендер мен жергілікті далалықтардың араласуынан пайда болған мәдениет:

• Ботай мәдениеті

• Афанасьев мәдениеті

• Андронов мәдениеті

• Қарасұқ мәдениеті

Атқа салт мінуді және жайылымда мал бағуды меңгеріп, жартылай көшпелі өмір салтын ұстанғандар:

• Қарасұқтықтар

• Алакөлдіктер

• Федоровтіктер

• Дәндібайлықтар

Қарасұқ мәдениеті өкілдері қорымдарын тас жәшік секілді жұқа тастан қаланған (төбесін тақтаспен жабу) мәдениет атауы:

• «Беғазы-Дәндібай мәдениеті»

• «Тақтатас қабір мәдениеті»

• «Алакөл мәдениеті»

• «Федоров мәдениеті»

Сақтардың ерте темір ғасырында Тува, Шығыс Алтай, Солтүстік-батыс Моңғолия аумағында қалыптасқан мәдениеті:

• Ұйық мәдениеті

• Тағар мәдениеті

• Қарасұқ мәдениеті

• Пазырық мәдениеті

І Аржан, V Аржан, ІІ Аржан қорғандарынан табылған құнды жәдігерлерден белгілі болған мәдениет:

• Қарасұқ мәдениеті

• Ұйық мәдениеті

• Пазырық мәдениеті

• Тағар мәдениеті