икт 3 денгей (227-233)

АКТ тұжырымдамасы

 

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар немесе (АКТ) көбінесе ақпараттық технологиялардың кеңейтілген синонимі ретінде қолданылады. Бірақ бұл пайдаланушыларға ақпаратқа қол жеткізуге, сақтауға, беруге және басқаруға мүмкіндік беретін бірыңғай байланыс пен телекоммуникация (телефон желілері мен сымсыз сигналдар), компьютерлер, сондай-ақ қажетті кәсіпорын бағдарламалық жасақтамасы, аралық бағдарламалық жасақтама, сақтау жүйелері мен аудиовизуалды жүйелердің рөлін көрсететін нақтырақ термин.

​Қарапайым сөзбен айтқанда, информатика - бұл компьютерлермен байланысты барлық ұғым. АT - дан айырмашылығы, Компьютермен жұмыс дағдылары (КД) - бұл компьютерлердің жұмыс істеу принциптерін терең білетін есептеу ғылымы, ал ақпараттық технологиялар - бұл іскер ортада жұмысты жеңілдету үшін ақпараттық жүйелерді тиімді пайдалануға арналған ғылым.

КД - есептеуге және олардың қолданылуына бағытталған ғылыми және практикалық тәсіл. Информатика маманы есептеу теориясы мен есептеу жүйелерін жобалауға маманданған. Сонымен, информатика маманы физика, математика, электротехника және бағдарламалық тілдердің түрлерін жақсы біледі. Ал КД - бұл зерттеу жұмысымен байланысты сала, сондықтан ол зерттеу нәтижелерінің инновацияларымен бірге дамиды.

Компьютерлік ақпараттық жүйелермен жұмыс істеу үшін сізге бастапқы деңгейден  жетілдірілген деңгейге дейін кейбір дағдылар қажет екені анық. Қарапайым тілмен айтқанда, сізге ақпараттық және коммуникациялық технологиялармен жұмыс істеу үшін компьютерлер мен компьютерлік бағдарламалық жасақтаманы пайдалану білу қажет.

Осылайша,бірінші бөлімде сізге білу қажет негізгі обьектілер:

- Ақпаратты түрлендіру

- Сақтау

- Өңдеу

- Қорғау

- Жіберу/байланыстыру

- Қабылдау

1. Ақпараттық жүйелерді тиімді пайдалануға арналған ғылым қалай аталады?

А) Ақпараттық коммуникациялық технология

В) Компьютерлік ақпараттық жүйе

С)Ақпараттық технология

D)Ақпараттық жүйелер

Е) Интернет технологиялар

 

2. Мәтінде компьютерлік ақпараттық жүйелермен жұмыс істеу үшін  бастапқы деңгейден  жетілдірілген деңгейге дейін кейбір дағдылар саны көрсетілген:

А)5

В)4

С)6

D)3

Е)2

 

3.Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар немесе (АКТ) көбінесе ақпараттық технологиялардың қандай терминнің кеңейтілген синонимі ретінде қолданылады.

 

А)КТ

В)АТ

С)КД

D)АЖ

Е)КЖ

• 1-С,2-А,3-С

• 1-С,2-С,3-С

• 1-В 2-В 3-Е

• 1-С 2Е 3с

• 1а 2с 3с

Сіздің компьютеріңіздің ішінде не бар?

 

Сіз өзіңіздің компьютеріңіздің корпусының ішінде не бар екенін ойлап көрдіңіз бе? Оны білу үшін ары қарай оқыңыз.

Қатты диск - бұл деректерді сақтайтын негізгі бөлік. Диск жетегі деректерді оқуға және көшіруге арналған. Алғашқы дискілерде иілгіш дискілер қолданылған, бірақ бүгінде біз CD дискілерін қолданамыз.

Ең маңызды бөліктердің бірі - аналық плата.

Аналық плата кейде жүйелік тақта немесе негізгі тақта деп аталады. Бұл компьютердің негізгі схемасы. Аналық платада қосымша тақталарды жалғап, қосуға арналған бірнеше қосқыштар бар. Әдетте аналық платада орталық процессор, BIOS, жад, жад интерфейстері, сериялық/параллель порттары, кеңейту слоттары және дисплей экраны, пернетақта және диск жетегі сияқты стандартты перифериялық құрылғыларды басқаруға қажетті барлық контроллерлер бар. Компьютердің жұмыс істеуі үшін қажетті барлық негізгі схемалар мен компоненттер аналық платада орналасады немесе кабель арқылы қосылуы мүмкін. Аналық платадағы ең маңызды компонент - чипсет. Ол көбінесе Солтүстік көпір және Оңтүстік көпір деп аталатын екі компоненттен немесе чиптерден тұрады, бірақ олар бір құрамдас бөлікке біріктірілген. Бұл чиптер белгілі бір дәрежеде аналық платаның мүмкіндіктері мен сипаттамаларын анықтайды.

Оның құрамында орталық процессор мен электрлік байланыс бар. Олар қуат көзінен қуат алады және оны таратады. Тақтаға порттар сияқты басқа компоненттер де кіреді.

Аналық платалар көп жылу шығарады. Қызып кетудің алдын алу үшін Радиаторлар мен желдеткіштер орнатылған.

 

1. Ұсынылып отырған мәтіннің мақсаты қандай?

А) компьютерді қалай жөндеу керектігін түсіндіру

B) компьютер компоненттерін сипаттау

C) құрылғылардың қалай байланысатынын көрсету

D) компьютер құруды үйрету

Е) компьютерде программа құруды үйрету

 

2. Порттар компьютердің қандай бөлігімен байланысады?

А) қатты диск

B) диск жетегі

C) аналық плата

D) порттар

Е) монитор

 

3. Компьютердің барлық компоненттерінің өзара байланысын қамтамасыз ететін жүйелі блокта орналасқан элемент -

А) оңтүстік және солтүстік көпір

B) орталық процессор

C) BIOS

D) RAM, Cash

Е) Радиаторлар мен желдеткіштер

• 1в 2с 3а

• 1а 2в 3а

• 1е 2в 3д

• 1в 2е 3в

• 1д 2в 3е

Операциялық жүйені пайдалану нұсқаулығы

 

Пайдаланушылар файлдарды өздері қалағандай реттей алады. Біздің қарапайым GUI (графикалық пайдаланушы интерфейсі) мұны мүмкін етеді.

Жұмыс үстеліндегі файлдарды реттеу үшін:

1. Жұмыс үстелінде курсорды басқару манипуляторының оң жақ батырмасынбасыңыз. Ашылмалы мәзір пайда болады. Курсормен «Жаңа бума» командасынтаңдаңыз.

2. Бумаға атау беріңіз. Бумаға не кіретінін сипаттайтын атауды таңдаңыз.

3. Бумаға орналасатын кез келген файлдарды таңдаңыз.

4. Барлық файлдар жаңа бумада болғанша осы процесті қайталаңыз.

Бума құрылғаннан кейін оған кез келген жаңа файлды сақтауға болады. Бума ішінде бірнеше ішкі бумалар орналасуы мүмкін.

 

1. Мәтіннің мақсаты қандай?

А) жұмыс үстелінде файлдарды орналастыру жолын түсіндіру

B) бумалармен жұмыс істеу кезінде пайда болатын мәселелерді шешу

C) пайдаланушы интерфейсінің элементтерін анықтау

D) файлдар құру алгоритмін сипаттау

Е) компьютер мен адам арасындағы қарым қатынасты түсіндіру

 

2. Нұсқаулыққа сәйкес, пайдаланушы алдымен не істеуі керек?

A) басқару манипуляторының көмегімен контекстік меню ашу

B) орналастыратын файлдарды ерекшелеу

C) ашылмалы мәзірден элементті таңдау

D) ұқсас файлдар жиыны үшін бума құру

Е) жанама мәзір арқылы файл құру

 

3. Жұмыс үстелін ұйымдастыру қадамы ретінде олардың қайсысы айтылмайды?

A) ұқсас файлдар үшін қалталарды құру

B) Оларды буманың ішіне орналастыру

C) файлдарды бума белгішелеріне апару

D) жұмыс үстелінде тышқанның оң жақ батырмасын басу

Е) ашылмалы мәзір арқылы керек емес файлдарды өшіру

• 1а 2д 3в

• 1е 2в 3а

• 1с 2в 3е

• 1а 2д 3с

• 1е 2в 3с

Операциялық жүйелердің түрлері

    Операциялық жүйелер әдетте сіз сатып алып жатқан компьютерге алдын-ала орнатылып қойылады. Пайдаланушылар компьютерді орнатылып қойылған операциялық жүйемен бірге сатып ала салады, бірақ егер қаласа басқасын қоя алады. 

Компьютер операциялық жүйесіз жұмыс істей алмайды. Ол компьютерлік жүйенің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады, өйткені ол онда жұмыс істейтін қолданбалы программалардың стандарттарын белгілейді. Барлық программалар ОЖ-мен байланыста болады.

Компьютердің даму тарихында бірнеше операциялық жүйелер жасалып, пайдаланылды. Олар: MS-DOS, Microsoft Windows, Apple Mac Os X, Unix, Linux.

    Заманауи операциялық жүйелер пайдаланушының Графикалық Интерфейсін (ҚГФ, ағыл. GUI — Grafical user interface) пайдаланады. GUI пайдаланушығаграфикалық сурет түрінде дисплейде көрсетілген экрандағы батырмаларды (иконка, батырмалар, белгілер, меню) тышқан, пернетақта мен джойстик арқылы басқаруға мүмкіндік береді. Компьютерде тышқан, пернетақта және т.б. арқылы оңай жұмыс істеуге болады.

    Әр операциялық жүйе үшін GUI әртүрлі болады, сондықтан егер сіз басқа операциялық жүйеге көшетін болсаңыз, онда жаңа таныс емес операциялық жүйеге біраз уақыт үйрену қажет болады. Дегенмен олардың әрқайсы пайдалануға барынша ыңғайлы етіп жасақталған.

 

 

1. Мәтіннің мақсаты қандай?

А) операциялық жүйе түрлерімен танысу

B) операциялық жүйелердің негізгі қызметтерін сипаттау

C) пайдаланушы интерфейсінің элементтеріне сипаттама беру

D) операциялық жүйелер туралы мағлұмат беру

Е) компьютер мен операциялық жүйе арасындағы байланыс айтылған

 

2)Қазіргі уақытта жалпы пайдаланушылар арасында кеңінен пайдаланылмайтын операциялық жүйе:

A) Apple Mac Os X

B) MS-DOS

C) Unix

D) Microsoft Windows

Е) Linux

 

3. GUI пайдаланушыға қандай мүмкіндіктер береді

A) операциялық жүйенің негізгі объектілерін құруға мол мүмкіндіктер береді

B) пайдаланушының операциялық жүйенің негізгі және арнайы объектілерімен ыңғайлы жұмыс істеуін қамтамасыз етеді

C) пайдаланушыға меню командаларына жаңа команда қосуға мүмкіндіктер береді

D) Пайдаланушының графикалық интерфейсіне  тәуелсіз жұмыс үстелінде орналасқан объектілермен әртүрлі операцияларды орындауға мүмкіндік береді

E) утилит программалардың қызметінен тыс, операциялық жүйенің барлық командаларын орындауға мүмкіндік береді

• 1а 2е 3в

• 1д 2в 3в

• 1с 2в 3е

• 1е 2д 3с

• 1д 2в 3с

Excel дегеніміз не?

Excel – бұл Microsoft корпорациясының электрондық кестемен жұмыс істеуді қамтамасыз ететін программасы және Office пакетінің құрамдас бөлігі. Microsoft Excel пайдаланушыларға электрондық кестедегі мәліметтерді пішімдеуге, реттеуге, есептеуге және мәліметтер қоры ретінде жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Excel сияқты программалық жасақтаманы қолдана отырып, мәліметтердіталдау және басқа пайдаланушылар мәліметтерді қосу немесе өзгерту кезінде ақпаратты көруді жеңілдете алады. Excel-де жолдар мен бағандар бойынша реттелген ұяшықтар (ең кіші құрылымдық бірлік) деп аталатын көптеген өрістер бар. Мәліметтер осы ұяшықтарға орналастырылады.  

Excel Microsoft Office және Office 365 бумаларының бөлігі болып табылады және басқа Office бума қолданбаларымен үйлесімді. Электрондық кесте программалық құралы Windows, macOS, Android және iOS платформалары үшін қол жетімді.

Excel көбінесе бизнес салаларында пайдаланылады. Мысалы, ол бизнесті талдауда, адам ресурстарын басқаруда, жедел басқаруда және қызмет нәтижелері туралы есеп беруде қолданылады. Excel мәліметтерді ұйымдастыру, басқару және математикалық есептеулерді жүргізу үшін пішімделген ұяшықтардың үлкен жиынтығын пайдаланады. Пайдаланушылар диаграмма құралдары, жиынтық кестелер және формулалар арқылы электрондық кестедегі мәліметтерді реттей алады. Жиынтық кесте – салыстыруларды, үлгілерді және трендтерді табуды жеңілдететін мәліметтерді ұйымдастыру, есептеу және талдаудың тиімді құралы.

 

1. Кесте ішіндегі ең кіші құрылымдық бірлік қалай аталады?

A) Ұяшық

B) Бағана

C) Компонент

D) Пиксель

E) Жол

2. Excel программасында жиынтық кестелер құралы қандай жағдайлардапайдаланылады?

A) әртүрлі кестелердегі мәліметтерді сұрыптау қажет болған жағдайда

B) сандық мәліметтермен берілген мәтіндерді форматтау кезінде

C) Адам ресурстарын басқару саласында

D) үлкен көлемдегі ақпараттардан есептер қалыптастыру кезінде

E) аудио, видео және графикалық ақпараттарды цифрлық форматта өңдеукезінде

 

3. Excel программасында жиынтық кесте құралын пайдалану арқылы қажетті ақпаратты алу ненің көмегімен  жүзеге асырылады?

A) фильтрді пайдалану

B) кестенің жолдық элементтерін баған элементтеріне алмастыру

C) кестенің баған элементтері бойынша диаграмма құру

D) кесте элементтерін өсу ретімен сұрыптау

E) кесте элементтерін кему ретімен сұрыптау

• 1а 2д 3е

• 1а 2д 3а

• 1в 2д 3а

• 1д 2в 3в

• 1а 2с 3д

JPG файлы дегеніміз не?

JPG – растрлық графикалық кескіндердің форматы болып табылады. Осы форматтағы файлдарда .jpg, .jpeg, .jpe немесе .jfif. кеңейтімдері болуы мүмкін. Бұл формат көбінесе фотосуреттерді компьютерде сақтау және оларды интернетке жүктеу үшін қолданылады, өйткені мұндай кескіндер салыстырмалы түрде кішкентай және жоғары сапаны сақтайды.

JPG мен JPEG арасындағы айырмашылық

JPEG және JPG арасындағы айырмашылық тек атауында қосымша әріптің болуымен ерекшеленеді. Әйтпесе, бұл бірдей форматтағы белгі. Табиғи сұрақ туындайды: неге бұл үшін екі атауды қолдану керек? Ескі операциялық жүйелерде файл кеңейтімдері тек үш таңбадан ғана тұрған. Осы себепті JPEG сөзі JPG-ге қысқартылды. Жаңа операциялық жүйелерде кеңейтімдегі таңбалар санының шегі алынып тасталды, сондықтан форматтың бастапқы емлесі қайтарылды. Дегенмен, JPG нұсқасы әдеттегідей JPEG форматымен қатар пайдаланыла береді.

 

1) Неліктен JPG форматы растрлық графикалық кескіндерді компьютерде және интернетте сақтауда пайдаланылатын негізгі форматтардың бірі болып табылады?  

 

          A) Суреттерді жүктеу барысында ең төменгі деңгейде сығу орындалғанда оның сапасы айтарлықтай өзгермейді

B) Бейнелерді өңдеу барысында ең төменгі деңгейде сығу орындалғанда оның сапасы айтарлықтай өзгереді

C) Суреттерді сақтау барысында ең төменгі деңгейде сығу орындалғанда оның сапасы айтарлықтай өзгермейді

D) Суреттерді интернетке жүктеген кезде көлемі айтарлықтай кішірейеді

E) Бейнелерді өңдеу  барысында ең жоғағы деңгейде сығу орындалғанда оның сапасы аздап өзгереді

 

 

2. Неліктен форматты белгілеудің екі нұсқасы бар: JPG және JPEG?

a. кескінді қысудың әртүрлі технологиялары

b. опциялардың бірі түрлі-түсті кескіндерге, екіншісі ақ-қара түстерге арналған

c. сурет сапасындағы айырмашылықтар

d. файл атауындағы тарихи шектеулер

e. түрлі түсті көрсету стандарттары

4. JPG кескінді сақтау форматы не үшін жиі қолданылады?

A. анимациялар

B. жоғары дәлдіктегі графикамен сақтау

C. мәтіндік құжаттарды сақтау

D. жоғары сапалы және салыстырмалы түрде шағын файл өлшемі бар фотосуреттерді сақтау

E. Бейне жазбалардағы бейнелердің өте жоғары сапамен сақталуы

• 1а 2д 3с

• 1с 2д 3д

• 1в 2д 3а

• 1д 2в 3в

• 1а 2с 3д

IP мекенжайын анықтау

     IP мекенжайы-бұл Интернеттегі немесе жергілікті желідегі құрылғыны анықтайтын бірегей мекенжай. IP Интернет немесе жергілікті желі арқылы жіберілетін деректер пішімін реттейтін ережелер жиынтығы болып табылатын "Интернет протоколы" дегенді білдіреді.

Негізінде, IP мекенжайлары желідегі құрылғылар арасында ақпаратты тасымалдауға мүмкіндік беретін идентификатор болып табылады: оларда орналасқан жер туралы ақпарат бар және құрылғыларды байланыс үшін қолжетімді етеді. Интернетке әртүрлі компьютерлерді, маршрутизаторларды және веб-сайттарды ажырату әдісі қажет. IP мекенжайлары мұны істеудің жолын қамтамасыз етеді және Интернеттің қалай жұмыс істейтінінің ажырамас бөлігі болып табылады.

IP мекенжайы-нүктелермен бөлінген сандар қатары. IP мекенжайлары төрт саннан тұратын жиын түрінде көрсетіледі-мекенжайдың мысалы 192.158.1.38 болуы мүмкін. Жиынтықтағы әрбір сан 0-ден 255-ке дейін өзгеруі мүмкін. Осылайша, IP-адрестеудің толық ауқымы 0.0.0.0-ден 255.255.255.255-ке дейін созылады.

 

1. IP дегенді білдіреді:

А) Ақпараттық хаттама

В) Интернет-хаттама

C) Интернет-провайдер

D) Ақпарат жеткізушісі

Е) Интернет программалар

 

2. IP мекенжайының мақсаты қандай?

А) бірегей компьютер идентификаторы

В) қиылысу жолының орналасқан жері

C) бірегей орналасу идентификаторы

D) желіде орналасудың бірегей атауы

Е) қиылысу жолының идентификаторы

 

3. Қандай IP мекенжайы дұрыс емес?

A) 196.145.1.102

B) 255.125.2.256

C) 155.97.4.35

D) 192.102.5.86

Е)  155.96.4.35

• 1а 2а 3е

• 1в 2д 3а

• 1е 2с 3в

• 1в 2д 3в

• 1д 2е 3а