Ibai zibilizazioak eta Mesopotamia

Mesopotamia bi zatitan banatzen da:

• Goi Nilo eta Behe ​​Egipto.

• Sumer eta Akkad.

• Goi Mesopotamia (Asiria) eta Behe ​​Mesopotamia (Kaldea) sumeriarrak eta akadiarrak bizi dira.

Ibai zibilizazioen ezaugarriak hauek dira:

• Botere politiko sendoa, gizarte hierarkikoa eta arkitektura lan handiak.

• Ehiztari-biltzaileen ekonomian oinarritzen dira.

• Boterea herrian dago, erregearen erabakietan parte hartzen duena.

Erresuma Zaharreko hiriburua...

• Behe Egipton zegoen eta Memphis zen.

• Goi Egipton zegoen eta Tebas zen.

• Goi Egipton zegoen eta Karnak zen.

Egiptoarrak politeistak ziren, hau da...

• Hainbat hizkuntza hitz egiten zituena: egiptoarra, koptoa eta arameoa.

• Jainko askotan sinesten zuten. Haien jainko nagusia Eguzkia zen, Ra, Amon edo Aton izenekoa.

• Hainbat lanbide zituzten: gudariak, nekazariak eta eskribauak ziren.

Egiptoko faraoiak...

• Demokratikoak ziren, herriari erabaki garrantzitsuetan parte hartzeko aukera ematen zioten.

• Botere guztiak beren eskuetan kontzentratzen zituzten, lurren jabe ziren eta armada agindu zuten.

• Apaizek eta eskribauek zuten boterea, eta faraoia haien menpe zegoen denerako.

Eskribauak garrantzitsuak ziren, haiek bakarrik…

• Jainkoekin hitz egin eta tenpluko santutegira sarbidea izan dezakete.

• Badakiten irakurtzen eta idazten, eta faraoiaren biltegien kontuak egiten.

• Egiptoko probintziak gobernatzen zituzten eta lur emankorren jabe ziren.

Mesopotamiako eraikin adierazgarrienak…

• Harresiak, tenpluak eta hipogeoak.

• Piramideak, zigurata eta mastabak.

• Tenpluak, zigurata eta jauregia.

Tenpluak hainbat zatitan banatuta zeuden, hau da...

• Sarrera, sarbideko pasilloa, hileta-ganbera eta kutxa.

• Esfingeen etorbidea, piloak, patioa, areto hipostiloa eta santutegia.

• Palisade, patioa, zigurata eta ermita (tenak)

Mesopotamiako gizarte talde pribilegiatuek...

• Erregea, eskribauak, soldaduak eta artisauak.

• Erregea, nobleak, apaizak eta eskribauak.

• Erregea, nobleak, artisauak eta nekazari aberatsak.

Mesopotamiako idazkera zen...

• Idazkera hieroglifikoa.

• Idazketa alfabetikoa.

• Idazkera cuneiformea.