Câu hỏi củng cố kiến thức XHH đại cương - Chương 8

Hãy hoàn thành định nghĩa "Lệch chuẩn xã hội":

"Là khái niệm dùng để chỉ các dạng ​ (a)   khác nhau trong hệ thống các ​ (b)   ; tức sự ​ (c)   cách ứng xử và hành động so với chuẩn mực đã được xác định."

• vi phạm
• giá trị, chuẩn mực xã hội
• sai khác
• tuân thủ
• đúng với
• Lệch lạc chuẩn mực

Answer explanation

Lệch chuẩn xã hội là khái niệm dùng để chỉ các dạng vi phạm khác nhau trong hệ thống các giá trị, chuẩn mực xã hội; tức sự sai khác cách ứng xử và hành động so với chuẩn mực đã được xác định.

Đâu là sự nhầm lẫn về bản chất của lệch chuẩn?

• Quy việc đánh giá lệch chuẩn vào hai cặp tiêu chuẩn: đúng/sai, tốt/xấu.

• Lệch chuẩn là hành vi trái với các chuẩn mực xã hội.

• Lệch chuẩn là hiện tượng có tính "bệnh lý", bất bình thường của xã hội.

• Hành vi lệch chuẩn sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến trật tự xã hội.

Theo các nhà Xã hội học, đâu là chức năng có tính tích cực nhất định của "lệch chuẩn xã hội"?

• Củng cố, tăng cường các giá trị, chuẩn mực xã hội.

• Củng cố vai trò xã hội của cá nhân hoặc tập thể.

• Dự báo hay/và đem lại một sự thay đổi cho xã hội.

• Tăng cường tính đoàn kết hay tinh thần tập thể.

Đâu không phải là hệ quả tiêu cực của các hành vi lệch chuẩn xã hội?

• Phá vỡ hoặc thay đổi cấu trúc tổ chức xã hội.

• Làm suy giảm niềm tin xã hội vào công bằng, lẽ phải, sự đúng sai,...

• Thúc đẩy sự gắn kết và phát triển xã hội.

Hãy phân loại lý thuyết vào cột nguồn gốc của lệch chuẩn xã hội tương ứng:

Groups:

(a) Nguồn gốc tâm sinh lý

,

(b) Nguồn gốc xã hội

• Lý thuyết về nền văn hóa phụ (tiểu văn hóa, văn hóa nhóm)

• Lý thuyết phân tâm học

• Lý thuyết cấu trúc - chức năng

• Lý thuyết xung đột

• Thuyết nhân chủng học về tội phạm

• Lý thuyết dán nhãn

• Lý thuyết về cơ thể học

Hãy ghép các lý thuyết nguồn gốc tâm sinh lý của lệch chuẩn xã hội tương ứng với các nhà khoa học đã đưa ra nó:

• Lý thuyết về cơ thể học

• Nhà thần kinh học người Đức E. Kretromen đưa ra

• Thuyết nhân chủng học về tội phạm

• Nhà tâm lý học người Áo Sigmund Freud (1856-1939) đưa ra

• Lý thuyết phân tâm học

• Nhà thần kinh học, chuyên gia về tội phạm học người Ý Casave Lombroso (1835- 1909) đưa ra

Hãy dựa vào nhân tướng học để miêu tả tính cách của các khuôn mặt ở hình bên:

a

b

c

Người tháo vát

Người hiểm ác

Người phúc hậu

Theo nhà nhân chủng học người Mỹ là William Sheldon đã đưa ra quan điểm cho rằng cấu trúc cơ thể đóng vai trò quan trọng trong sự phạm tội. Ông phân cấu trúc cơ thể thành 3 tạng người: ốm yếu gầy còm (bên trái), lùn mập (bên phải), cơ bắp rắn chắc (giữa). Bạn hãy cho biết Ông cho rằng có sự liên kết giữa sự phạm tội với tạng người nào?

Hãy ghép những nội dung tương ứng với các lý thuyết nguồn gốc xã hội của lệch chuẩn xã hội:

• Lý thuyết cấu trúc chức năng

• Lệch chuẩn không chỉ phụ thuộc vào hành vi của chủ thể mà còn phụ thuộc vào cả ý muốn chủ quan của những người khác.

• Lý thuyết về nền văn hóa phụ

• Các tác giả cơ bản của trường phái này là Albert Cohen, David Matza và Richard Cloward với quan điểm cho rằng sở dĩ trong xã hội có hành vi lệch chuẩn là vì xã hội luôn luôn tồn tại một nền văn hóa chính thống. Đó là nền văn hóa chung của xã hội với hệ thống giá trị chuẩn mực chung do nhóm xã hội có quyền lực chi phối. Bên cạnh đó còn có những nền văn hóa phụ của các nhóm xã hội phụ thuộc khác. Hành vi lệch chuẩn là kết quả hành động của những người thuộc những nhóm xã hội phụ thuộc này gây ra.

• Lý thuyết dán nhãn

• Lệch chuẩn là những hành vi phổ biến trong xã hội và có tác động tích cực lẫn tiêu cực đối với sự ổn định của xã hội. Lệch chuẩn xã hội giúp xác định được giới hạn của những hành vi hợp chuẩn.

• Lý thuyết xung đột

• Những người hay nhóm người có quyền lực có thể tạo ra định nghĩa riêng của họ về hành vi lệch chuẩn đối với những hành vi không phù hợp với nhu cầu, chuẩn mực của bản thân họ.

Merton đã chỉ ra 5 kiểu loại lệch chuẩn xã hội trong điều kiện của sự chấp nhận hay phản đối các mục đích xã hội và sự thiết chế hóa các phương tiện để đạt được những mục đích ấy. Bạn hãy ghép 5 kiểu loại lệch chuẩn xã hội ấy với các giải thích tương ứng với nó:

• Những người đổi mới

• Là những người không chấp nhận cả mục đích lẫn phương tiện chung của xã hội mà tự tạo cho mình mục đích mới, phương tiện riêng.

• Những người tuân thủ

• Là những người thực hiện những hành vi lệch chuẩn để đạt được những điều họ muốn, đi ngược lại với chuẩn mực chung của xã hội.

• Tội phạm

• Là những người chấp nhận các mục ích của xã hội cũng như sử dụng các phương tiện được chấp nhận.

• Những người nghi thức chủ nghĩa

• Là những người không đạt được những mục đích chung của xã hội nhưng vẫn tuân thủ thông qua việc áp dụng các phương tiện được chấp nhận.

• Những kẻ nổi loạn

• Là những người chấp nhận các mục đích chung của xã hội nhưng không sử dụng những phương tiện được thừa nhận chung.