NẾU CÓ SỰ TẬP TRUNG SẮC BÉN TRÊN ĐỐI TƯỢNG THÌ SẼ LUÔN CÓ MỘT HÌ

Bất cứ lúc nào những suy nghĩ phát sanh trong tâm, hãy cứ phớt lờ chúng và đem tâm trở về với hơi thở. Sự phát sanh của những suy nghĩ nơi tâm là ......... Thật vô ích khi nổi sân với những suy nghĩ ấy hay về chính bản thân mình và hành giả không nên vướng mắc đối với chúng. Bằng cách ........., hành giả bắt đầu ........ ra khỏi chúng. Và bằng cách luôn hay biết hơi thở, hành giả khiến mình quen thuộc với hơi thở. Đó là phương cách đúng đắn để đối trị với những suy nghĩ lan man (phóng tâm).

Mặc dù có sự tập trung nhạy bén vào đối tượng, hình ảnh của đối tượng nơi tâm có thể hiển lộ sắc nét trong ánh sáng của định hoặc ....... (do ánh sáng của định chưa sanh). Nói cách khác, sự tập trung nhạy bén trên đối tượng hơi thở không có nghĩa là hình ảnh của đối tượng trong tâm sẽ luôn luôn .........

`Biết (hơi thở) đưa đến Thấy (hơi thở)’. Vào thời điểm ấy (sát-na tâm ấy), biết hơi thở khái niệm đang tồn tại nhằm để thấy được nó. Trạng thái `Biết khối hơi thở đang tồn tại nhằm để thấy được nó’ chính là ý nghĩa của `Biết là Thấy’. Ở giai đoạn chìm sâu [vào khối hơi thở rất vi tế], đối tượng tập trung (hơi thở khái niệm) không có ........ rõ rệt và sắc nét nhưng nó rõ ràng, sống động và sáng như thể được ánh sáng chiếu vào.

Niệm hơi thở là sự chú tâm nhận biết hơi thở khái niệm (hơi thở trí tuệ). Tâm của hành giả không nên chuyển sang bất kì đối tượng nào khác. Trong lúc hành thiền, những hành vi khao khát như hy vọng, tham luyến, đối với hơi thở thực là hơi thở vào hoặc hơi thở ra, thậm chí, đối với những chuyển động của hơi thở thực (vào-ra) chính là một trở ngại đối với định.54

Khi còn bất kì sự dính mắc nào đối với hơi thở thực, hay sự an lạc, hoặc những vọng tưởng, những đối tượng dục lạc, vv…, tâm của hành giả không thể tập trung ổn định trên đối tượng thiền (khối hơi thở hay Hơi thở khái niệm), do đó, hành giả sẽ không thể phát triển tốt sự định tâm.

Bất cứ khi nào tâm bị tản mạn, hãy mang nó trở về với khối hơi thở. Hành giả không nên khởi sân hay khó chịu với điều đó. Hành giả nên bỏ qua những sự phiền nhiễu không đáng kể như việc nghe tiếng động hay giọng nói. Chỉ đơn thuần nhận biết đối tượng thiền như là hơi thở (khối hơi thở hoặc Hơi thở khái niệm).

Trong lúc hành giả đang cố định tâm vững chắc vào đối tượng tập trung (hơi thở khái niệm/ khối hơi thở/ hơi thở tĩnh/ hoặc hơi thở trí tuệ), đừng chú ý đến những điều sau:

—         Sự xúc chạm và cảm thọ ở lỗ mũi, môi hoặc bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể. (Điều quan trọng là phải hiểu và tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc này, đặc biệt là khi hành giả quán chiếu sự hiện diện của hơi thở khái niệm hoặc hơi thở trí tuệ tại vùng tập trung và trong giai đoạn chuyển tiếp qua mức định cao hơn.)

Hơi thở thực, hơi thở thông thường, hơi thở chuyển động vào-ra,

—          Sự an lạc của thân57, hoặc

—         Những trạng thái tâm, chẳng hạn như sự tĩnh lặng, an vui, và thậm chí bất kì sự khao khát nào58 đối với hơi thở thực, hơi thở vào và hơi thở ra.

Tất cả chúng có thể hướng sự chú tâm của hành giả chệch khỏi đối tượng tập trung, hơi thở trí tuệ.

Khi hành giả hướng tâm chú ý đến hơi thở vào hoặc hơi thở ra, tâm nhận biết bị lay động (mất tập trung) bởi sự Xúc Chạm. Khi thiền sinh hướng tâm nhận biết hơi thở vào, tâm của người ấy có thể bị hơi thở ra lay động và ngược lại. Chúng là những chướng ngại (bất toàn/ cấu uế) đối với định.