Kazak, Kırgız ve Kazan Tatar Edebiyatı.14.hafta.21.05.2025

"................................, Rus yönetimi altına giren ilk Türk yurtlarındandır. Bu bölgede Rus istilasından (1552) sonra ister istemez siyasî, sosyal, iktisadî, dinî, ahlâkî sa­hada birçok değişiklik ortaya çıkmış, geleneksel yaşam biçimi değişmeye başlamıştır."

Yukarıda boş bırakılan yeri doldurunuz.

ilmî araştırmalarıyla Bulgar dilinin Tatar diliyle ak­raba olduğunu, Tatarların İdil-Kama boyu Bul­garlarıyla aynı soydan geldiğini, bu bölgede Türklerle Finlilerin karışmasıyla Tatar soyu­nun ortaya çıktığını ileri süren kimdir?

• Hüseyin Feyizhanov (1828-1866)

• Abdunnasır Kursavî (1776-1812)

• Şihabiddin Mercanî (1818-1889)

• Kayyum Nasirî (1824/25-1902)

Kazan Üniversitesinin “Arkeoloji, Tarih ve Etnografya Dergisi”nde Kazan Tatarlarının İslâm’dan önceki dinî inançları ve merasimleri gibi konularda makaleler yazdı. Rus bilim adamlarıyla yakın ilişkileri, birlikte çalışması, yazdığı Rusça makaleler sebebiyle 1885’te Kazan Üniversitesi “Arkeoloji, Tarih ve Etnografya Cemiyeti”ne üye kabul edilen ilk Müs­lüman oldu."

Yukarıda kısaca tanıtılan şahsiyet kimdir?

• Kayyum Nasirî (1824/25-1902)

• Musa Akyiğit (1864-1923)

• Rızaeddin Fahreddin (1858-1936)

• Sadri Maksudî (Arsal, 1879- 1957)

"1912-1913 yıllarında Balkan savaşları sırasında Orenburg’ta çıkan Vakit gazetesinin İstanbul muhabiri olarak Türkiye’de bulundu, birçok aydınla görüşmeler yaptı, savaş ha­berleri gönderdi. Sonra bu yazılarını toplayıp İstanbul Mektupları adıyla bastırdı (1913)."

Yukarıda kısaca tanıtılan şahsiyet kimdir?

• Abdullah Tukay

• Ahmed Midhat Efendi

• Fatih Kerimî

• Sadrî Maksudî (Arsal)

"Bu romanda Müslümanlar arasındaki çok evlilik meselesi ve bunun sebep olabileceği problemler ele alınmıştır. Kazanlı Halit Efendi adlı evli bir tüccar, kendi­sinden çok küçük bir genç kız olan Rabia ile evlenmek ister; fakat Rabia, bu adamın oğlu olan Fatih’in sevgilisidir ve iki genç evlenmeye karar vermişlerdir."

Yukarıda konusunda kısaca bahsedilen romanın yazarı ve adı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

• Sadrî Maksudi'nin "Maişet" adlı romanı

• Musa Akyiğit’in "Hüsameddin Molla" adlı romanı

• Ayaz İshaki'nin "Üyge Taba" adlı romanı

• Rızaeddin Fahreddin'in "Esma Yaki Emel ve Ceza" adlı romanı

"Bu roman aynı zamanda Gaspıralı’nın “yeni İslâm-Türk toplumu” hakkındaki görüşlerini yansıtmasıyla, realist bir görüşle ele aldığı sosyal (kadın hakları dâhil), dinî, ahlâkî, iktisadî problemlerle, eğitim meselesi hakkında ileri sürülen fikirlerle de dikkati çeker."

Yukarıda konusunda kısaca bahsedilen romanın yazarı ve adı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

• Sadrî Maksudi'nin "Maişet" adlı romanı

• Musa Akyiğit’in "Hüsameddin Molla" adlı romanı

• Ayaz İshaki'nin "Üyge Taba" adlı romanı

• Rızaeddin Fahreddin'in "Esma Yaki Emel ve Ceza" adlı romanı

"Edebî eserlerinde de gazetecilik faaliyeti gibi halkı aydınlatma düşüncesi önde gelir. Tatarların geri kalmışlıktan kurtulması, başta eğitim olmak üzere birçok kurumun çağın ihtiyaçlarına göre yenilenmesi, Tatarların Ruslarla eşit haklara kavuşması, Batının olum­lu yanlarını alarak modern bir kültür sahibi olması, nihayet bağımsız bir devlet kurması onun idealidir. Sovyet döneminden önceki Tatar modern edebiyatının, hiç şüphesiz önde gelen birkaç yazarından biridir. " 

Yukarıda tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?

• Ayaz İshaki

• Abdullah Tukay

• Sadri Maksudi (Arsal)

• Fatih Kerimi

Okumanız için önerilen "Tiyatr" adlı şiir kimindir?

• Abdullah Tukay'ın

• Namık Kemal'in

• Abay Kunanbayulı'nın

• Togolok Moldo'nun

"Kursavî’nin açtığı yoldan giderek dinî ve ilmî araştırmalarda tenkit fikrini iyice yerleş­tirdi. İslâm dinini akılcı bir görüşle ele aldı, Kur’ân ve hadislere birinci derecede önem ver­di, yeni içtihatların yapılabileceğini ileri sürdü ve kendisi de yeni içtihatlarda bulunmakta tereddüt etmedi. İslâm dinini “Asr-ı Saadet”teki saf hâliyle anlamak gerektiğini ileri sür­dü. Böylece Rusya Müslümanları arasında din anlayışının hurafe ve bazı kötü gelenekler­den temizlenmesinde büyük rol oynadı."

Yukarıda tanıtılan şahsiyet kimdir?

• Şihabeddin Mercani

• Abdunassır Kursavi

• Kayyum Nasıri

• İsmail Gaspıralı

Avrupa Medeniyetinin Esa­sına Bir Nazar (İstanbul, 1897) adlı eserin yazarı kimdir?

• Musa Akyiğit

• Abdullah Tukay

• Fatih Kerimi

• Sadri Maksudi (Arsal)