DXH_GP525_ICP1_LIC

Tìm những từ trái nghĩa trong câu tục ngữ "Chết vinh còn hơn sống nhục"

• chết – sống

• vinh – nhục

• chết – nhục

• còn - hơn

Answer explanation

1. chết – sống → ✔ Đúng là cặp từ trái nghĩa

• Giải thích:
  Đây là cặp từ chỉ trạng thái đối lập của sự tồn tại.

  • Chết là kết thúc sự sống.

  • Sống là còn tồn tại, còn đang sống.
    → Đây là cặp từ trái nghĩa rõ ràng và phổ biến trong tiếng Việt.

  • 2. vinh – nhục → ✔ Đúng là cặp từ trái nghĩa

    • Giải thích:

      • Vinh (vinh quang): thể hiện sự vinh dự, danh giá, được tôn trọng.

      • Nhục (nhục nhã): thể hiện sự xấu hổ, bị coi thường, bị sỉ nhục.
        → Đây là cặp từ trái nghĩa về mặt giá trị xã hội/danh dự.

      • 3. chết – nhục → ✘ Không phải là cặp từ trái nghĩa

        • Giải thích:

          • Chết là trạng thái sinh học.

          • Nhục là trạng thái tinh thần, cảm xúc (xấu hổ, bị hạ thấp danh dự).
            → Hai từ này khác loại nghĩa, không đối lập trực tiếp → không phải cặp trái nghĩa.

          • 4. còn – hơn → ✘ Không phải là cặp từ trái nghĩa

            • Giải thích:

              • Còn ở đây là một phần của cụm “còn hơn” (cấu trúc so sánh).

              • Hơn thể hiện mức độ so sánh cao hơn.
                → Hai từ này không đối lập về nghĩa, và không phải là cặp trái nghĩa.

Việc đặt các từ trái nghĩa bên cạnh nhau có tác dụng gì?

• A. Có tác dụng để chơi chữ.

• B. Có tác dụng làm nổi bật những sự vật, sự việc, hoạt động, trạng thái,… đối lập nhau.

• C. Có tác dụng để câu dài hơn.

• D. Cả A và B đều đúng. 

Tìm các câu thành ngữ, tục ngữ có nghĩa coi trọng bản chất hơn hình thức?

• A. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.

• B. Người ta là hoa của đất.

• C. Trọng nghĩa khinh tài.

• D. Cả B và C

Answer explanation

✅ Đáp án đúng: A. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn

🔍 Giải thích:

• "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn" là câu tục ngữ nêu rõ quan điểm đề cao chất lượng bên trong hơn vẻ ngoài bóng bẩy.
  → "Gỗ" tượng trưng cho bản chất, "nước sơn" tượng trưng cho hình thức.
  ⇒ Coi trọng bản chất hơn hình thức → Phù hợp với yêu cầu đề bài.

---

❌ B. Người ta là hoa của đất

• Nghĩa: Con người là vẻ đẹp, là tinh hoa của thiên nhiên – mang ý ca ngợi con người.
  → Không nói đến sự so sánh giữa bản chất và hình thức
  ⇒ Không phù hợp.

---

❌ C. Trọng nghĩa khinh tài

• Nghĩa: Đề cao tình nghĩa, xem trọng đạo đức hơn vật chất, tiền bạc.
  → Đây là cặp giá trị “nghĩa – tài”, không phải “bản chất – hình thức”
  ⇒ Không đúng với yêu cầu.

Tìm những từ trái nghĩa với nhau về phẩm chất?

• Thông minh/ ngu dốt

• Hào phóng/ keo kiệt

• Ngẩng mặt/ cúi đầu

• Hiền lành/ độc ác

• Đứng/ ngồi

Answer explanation

🔍 Giải thích từng cặp:

✅ 1. Thông minh / ngu dốt

• Thuộc tính: Trí tuệ, khả năng nhận thức

• Đối lập: Người nhanh nhạy – người kém hiểu biết
  → Trái nghĩa về phẩm chất trí tuệ

✅ 2. Hào phóng / keo kiệt

• Thuộc tính: Tính cách, cách đối xử với người khác

• Đối lập: Rộng lượng – bủn xỉn
  → Trái nghĩa về phẩm chất đạo đức / tính cách

✅ 3. Hiền lành / độc ác

• Thuộc tính: Tư cách đạo đức

• Đối lập: Tốt bụng – hiểm độc
  → Trái nghĩa rõ ràng về phẩm chất đạo đức

---

❌ 4. Ngẩng mặt / cúi đầu

• Đây là cặp trái nghĩa về hành động, tư thế, không phản ánh phẩm chất

---

❌ 5. Đứng / ngồi

• Cũng là cặp trái nghĩa về tư thế, không liên quan đến phẩm chất

Tìm những cặp từ trái nghĩa nhau về tả hình dáng?

• Cao/ thấp

• Bé nhỏ/ to lớn

• Lùn tịt/ xấu xí

• Vạm vỡ/ gầy còm

• Nhỏ nhắn/ ốm yếu

Answer explanation

🔍 Giải thích từng cặp:

✅ 1. Cao / thấp

• Miêu tả chiều cao
  → Hai từ trái nghĩa trực tiếp về hình dáng (chiều cao)

✅ 2. Bé nhỏ / to lớn

• Miêu tả kích thước, vóc dáng
  → Trái nghĩa về độ lớn, thể trạng tổng thể

✅ 3. Vạm vỡ / gầy còm

• Miêu tả thể hình, sức vóc
  → Vạm vỡ là khỏe mạnh, to lớn – Gầy còm là ốm yếu, thiếu sức sống
  → Trái nghĩa rõ ràng về thể chất, hình dáng

---

❌ 4. Lùn tịt / xấu xí

• Sai về quan hệ nghĩa:

  • Lùn tịt → nói về chiều cao

  • Xấu xí → nói về ngoại hình (mức độ hấp dẫn), không phải trái nghĩa với lùn tịt
    → Không phải cặp trái nghĩa

---

❌ 5. Nhỏ nhắn / ốm yếu

• Cùng là từ miêu tả hình thể, nhưng:

  • Nhỏ nhắn → nói về vóc dáng, kích thước (nhưng có thể vẫn khỏe mạnh)

  • Ốm yếu → nói về thể trạng, sức khỏe
    → Không phải trái nghĩa với nhau → khác trường nghĩa

Điền vào chỗ trống một từ trái nghĩa với từ in đậm để hoàn thành câu sau:

Hẹp nhà ___ bụng

Điền vào chỗ trống một từ trái nghĩa với từ in đậm để hoàn thành câu sau:

Trần Quốc Toản là người tuổi nhỏ mà chí ___.

Điền vào chỗ trống một từ trái nghĩa với từ in đậm để hoàn thành câu sau:
Xa-xa-cô đã chết nhưng hình ảnh của em còn ___ mãi trong kí ức của không chỉ những người Nhật Bản mà còn cả những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới.

Cặp từ nào dưới đây không phải cặp từ trái nghĩa?

• Già – trẻ

• Sang – hèn

• Bay –lượn

• Ngày – đêm

Answer explanation

🔍 Giải thích từng lựa chọn:

✅ 1. Già – trẻ → ✔ Cặp từ trái nghĩa

• Miêu tả độ tuổi, thế hệ

• Già đối lập với trẻ

---

✅ 2. Sang – hèn → ✔ Cặp từ trái nghĩa

• Miêu tả địa vị, hoàn cảnh sống

• Sang (quý phái, giàu có) đối lập với hèn (thấp kém, nghèo)

---

❌ 3. Bay – lượn → ✘ Không phải cặp từ trái nghĩa

• Cả hai đều là động từ chỉ hành động di chuyển trong không trung

• Bay là di chuyển trong không khí, lượn là bay theo đường cong mềm mại
  → Đây là cặp từ gần nghĩa, không đối lập
  → Không phải cặp từ trái nghĩa

---

✅ 4. Ngày – đêm → ✔ Cặp từ trái nghĩa

• Ngày đối lập hoàn toàn với đêm về thời gian

Từ nào không cùng nhóm với những từ còn lại?

• yếu đuối

• hèn nhát

• nhút nhát

• mạnh mẽ

Answer explanation

🔍 Giải thích:

• yếu đuối, hèn nhát, nhút nhát đều là các từ miêu tả tính cách tiêu cực, thể hiện sự thiếu quyết đoán, thiếu dũng khí hoặc thiếu sức mạnh tinh thần.

• Trong khi đó, mạnh mẽ lại mang nghĩa tích cực, đối lập về mặt ý nghĩa với ba từ còn lại:

  • mạnh mẽ = kiên cường, quyết đoán, có sức mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần

→ Vì vậy, mạnh mẽ là từ không cùng nhóm nghĩa với các từ còn lại.