11-րդ դասարան հասարակ․, ԳԼՈԻԽ 6 Մարդու իրավունքների Եվրոպական հ

Նշե՛լ սխալ պնդումները․

1․Մարդու իրավունքների միջազգայնացում ասելով հասկանում ենք՝ պետությունների կնքած միջազգային պայմանագրերում մարդու իրավունքների ամրագրումը։

2․ Մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքը նորմերի և սկզբունքների համակցություն է, որոնք որոշում են միջազգային հանրության համար միասնական մարդու իրավունքները և սահմանում են պետությունների պարտավորությունը՝ ամրագրել ու երաշխավորել դրանք։

3․ Մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքի հիմնական աղբյուրներ են հանդիսանում միջազգային պայմանագրերը։

4․ Մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքի սկզբունքներից են՝ մարդու իրավունքների հարգումը, անհամատեղելիությունը ցանկացած խտրականության հետ, դրանց բարձրագույն արժեք լինելը։

5․ Մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքը նորմերի և սկզբունքների համակցություն է, որոնք որոշում են տարածաշրջանային կազմակերպությունների համար միասնական մարդու իրավունքները և սահմանում են՝ կուսակցությունների և կազմակերպությունների պարտավորությունը ամրագրել ու երաշխավորել դրանք։

6․ Մարդու իրավունքների միջազգային պաշտպանության կառուցակարգերը և կազմակերպությունները լինում են համաշխարհային և տարածաշրջանային։

7․ Միջազգային պայմանագրերը ըստ գործողության տարածքի լինում են համաշխարհային և տարածաշրջանային։

8․ Ազգային փոքրամասնությունների պաշտպանության շրջանակային համաձայնագիրը ստորագրվել է 1996թ․։

9․ Ամուսինների իրավահավասարությունը ամրագրված է անձնական ազատությունը պահպանող և իրավունքների ու ազատությունների դատական պաշտպանությունն ապահովող նորմերով։

Նշե՛լ ճիշտ պնդումները․ որոնք արտացոլում են մարդու իրավունքների և հիմնական ազատությունների պաշտպանության մասին եվրոպական համաձայնագրի հիման վրա Եվրոպական դատարանի կողմից պաշտպանվող մարդու իրավունքները և ազատությունները։

1․ Գույքային իրավունքի պահպանվող նորմերը արտացոլում են սեփականության և դրա պաշտպանության իրավունքը։

2․ Տեղաշարժման ազատությունը, քաղաքացիներին վտարելու արգելքը, օտարերկրացիներին զանգվածային վտարման արգելքը պատկանում են քաղաքական ազատությւոնները պահպանող նորմերի շարքին։

3․ Քաղաքական ազատությունները պահպանող ներմերից են՝ ազատ ընտրությունների իրավունքը։

4․ Կրթության իրավունքը մատնանշում է մարդու ինքնարատահյատման ազատությունը և զարգացումը պահպանող ներմերը։

5․ Խտրականության արգելքը, հարկադիր կամ պարտադիր աշխատանքի արգելքը դասվում են մարդու կյանքը և առողջությունը պահպանող ներմերի շարքին։

6․ Անձնական ազատությունը ապահպանող և իրավունքների ու ազատությունների դատական պաշտպանությունը ապահովող նորմերից են՝ ազատության և անվտանգության իրավունքը, անձնական և ընտանեկան կյանքի հարգանքի իրավունքը, կրկնակի դատվելու կամ պատժվելու արգելքը։

7․ Մարդու ինքնարտահայտման ազատությունը և զարգացումը պահպանող նորմերի շարքին են դասվում կարծիքի ազատ արտահայտության իրավունքը, տեղաշարժման ազատության իրավունքը, մտքի, խղճի և կրոնի ազատության իրավունքը։

Նշված պնդումներից որո՞նք են սխալ․

1․ Կտտանքների և անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի կանխման եվրոպական համաձայնագիրը ընդունվել է 1987թ․։

2․ Մարդու իրավունքների իրականացումը չպետք է խաղտի այլոց իրավունքները, դրանք անհամատեղելի են ցանկացած խտրականության հետ։

3․ 1950թ․ նոյեմբերի 4-ին ստրազբուրգյան՝ մահապատժի վերացման մասին համաձայնագրի հոդված 1-ում նշվում է․ Մահապատիժը վերացվում է։ Ոչ ոք չի կարող ենթարկվել կամ դատապարտվել մահապատժի։

4․ Եվրոպական համաձայնագրին համապատասխան անհատական դիմումներից բացի դատարանն ունի իրավասություն քննելու և լուծելու նաև միջպետական վեճեր։

5․ Մարդկային արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբրմունքի ու պատժի արգելքը սահմանված է մարդու քաղաքական ևանձնական ազատությունները պահպանող նորմերով։

6․ Պետությունը կարող է իր օրենսդրությամբ նախատաեսել պատիժ պատերազմի ժամանակ կամ պատերազմի անխուսափելի սպառնալիքի դեպքում կատարված արարքների համար։ Նման պատիժը կիրառվում է օրենքով սահմանված դեպքերում և դրույթներին համապատասխան։ Այս հոդվածը տեղ է գտել 1950թ․ նոյեմբերի 4-ին Հռոմում ստորագրված մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին համաձայնագրում։

7․ Գործի քննության ցանկացած պահին դատարանը կարող է ընդունել որոշում՝ գործը ցուցակից հանելու վերաբերյալ, եթե դիմողը խնդրում է այդ մասին։

Եվրոպական դատարան դիմելու կարգի և դիմումի ընդունելության պայմանների վերաբերյալ ո՞ր պնդումներն են ճիշտ։

1․ Դատարան ներկայացված դիմումը պետք է լինի հիմնավորված և ունենա պաշտոնական ձևաթուղթ։

2․ Դիմումը չպետք է լինի անանուն և համապատասխան ապացույցները համաձայանգրի տվյալ հոդվածի խախտման վերաբերյալ պարտադիր չեն։

3․ Դատարանը չի ընդունում մասնավոր, պետական և ոչ կառավարական կազմակերպությունների դեմ ուղղված դիմումները։

4․Դիմումը կարող է կրկնել նախկինում դատարանի կողմից քննված գանգատը կամ լինել միջազգային քննության այլ ընթացակարգի առարկա։

5․ Դատարանը քննարկման է ընդունում այն դիմումները, որոնք ուղղված չեն պետական մարմինների գործողությունների ու որոշումների դեմ։

6․ Դիմումին պետք է կցել դիմումին առնչվող ներպետական մարմինների բոլոր որոշումները։

7․ Փաստերի նկարագրական ժամանակագրական կարգի պաշտպանությունը չի կարող լուրջ խոչընդոտ հանդիսանալ գործի քննության համար։

Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի վերաբերյալ պնդումներից որո՞նք են սխալ։

1․ Դիմումի մեջ պետք է հստակ նշվի եվրոպական համաձայնագրի կամ լրացուցիչ արձանագրությունների այն հոդվածը, որը, ըստ դիմողի, խախտվել է։

2․ Դիմողը դիմումի մեջ պետք է պարտադիր նշի թե դիմելով դատարան՝ ինքն ի՞նչ ակնկալիք ունի։

3․ Հայաստանում Եվրոպայի խորհրդի տեղեկատվական գրասենյակի ինտերնետային էջին կարող են ծանոթանալ www.echr.coe.am կայքում։

4․ Դատարանը քննարկման է ընդունում այն դիմումները, որոնք ուղղված են Համաձայնագիրը վավերացրած պետության դեմ, ընդ որում, խախտումը պետք է կատարված լինի մինչը վավերացումը։

5․ Դատավորները ընտրվում են Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական համաժողովի կողմից 5 տարի ժամկետով։

6․ Եվրոպական դատարանի դատավորները չունեն վերընտրության իրավունք։

7․ ԵԽ անդամ պետությունն առադրում է դատարանի 6 թեկանծու, որոնցից քվեների մեծամասնության խորհրդարանական համաժողովը ընտրում է տվյալ երկրի դատավորին։

8․ Դատավորի լիազորությունները դաթարում են, եթե լրանում է նրա 70 տարին։

9․Եվրոպական դատարանի դատավորների քանակը հավասար է համձայնագրի մասնակից պետությունների՝ Եվրոպայի խորհրդի անդամների քանակին։

Եվրոպական դատարանում գործի քննության կարգի վերաբերյալ ո՞ր պնդումներն են սխալ։

1․ Զեկուցող դատավոր նշանակվում է միայն այն դեպքում, երբ կա հստակ որոշում գործի ընդունելիություն կամ անընդունելիության որոշում։

2․ Եվրոպական դատարանում գործերի մեծ մասը քննարկում է կոմիտեն, որը կազմված է 3 դատավորներից։

3․ Բարեկամական լուծում չգտնելու դեպքում Եվրոպական դատարանը քննում և լուծում է գործը ըստ էության։

4․ Դիմողը չի կարող մասնակցել դռնբաց նիստին ունենալ փաստաբան։

5․ Գործի քննության ցանկացած պահին դատարանը կարող է ընդունել որոշում, գործը ցուցակից հանելու վերաբերյալ, եթե դիմողը շահագրգռված չէ գործի քննության շարունակականությամբ, կամ կողմերը հասել են խաղաղ կարգավորման։

6․ Եվրոպական դատարանի կողմից գործի քննության ժամանակ սահմանված դրամական փոխանցումը պարտադիր վճար է։

7․ Դատարանը ոչ թե վերացնում է ազգային՝ ներպետական մարմինների ակտերը, այլ որոշում է հատկացնում արդար դրամական փոխհատուցման։

8․ Դատարանի որոշումները կայացվում է դատարանի պաշտոնական լեզուներով՝ ֆրանսերեն և անգլերեն։

9․ Դատարան դիմելու և գործը քննելու համար տուրքերի վճար առկա չէ։

Նշված պնդումներից որո՞նք են ճիշտ․

1․ Եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքում արտահայտված իրավական դիրքորոշումներն ազդում են Եվրոպայի խորհդրի անդամ պետությունների ներպետական նորմատիվ իրավական ակտերի ստեղծման և բովանդակության վրա։

2․ Եվրոպական դատարանի նախադեպային դրույթները կարող են անմիջապես կիրառվել ներպետական հարաբերությունների նկատմամբ։

3․ <<Դատավարության կողմերի հավասրության մասին Եվրոպական դատարանի 6-րդ հոդվածը ամրագրված է արդար դատական քննության իրավունքի հետ>>։

4․ Եվրոպական դատարանում դատավարության կողմերը պետքա է ունենան հավասար միջոցների իրավունք և կողմերից միայն մեկին է տույլատրվում հասնել առավելության իր ընդդիմախոսի համեմատ։

5․ Եվրոպական դատարանում գործի քննության ներկայացման ժամանակ կողմերի ներկայությունը խիստ պարտադիր չէ քննության բոլոր փուլերի համար։

6․ Եվրոպական դատարանում կողմերից յուրաքանչյուրը ունի հակառակ կողմի փաստարկներին պատասխանելու հնարավորություն։

7․ Եվրոպական դատարանը հաճախ օգտագործում է նախադեպային իրավունքի իրավական մեկնաբանությունները և դիրքորոշումները, հակառակ դեպքում ներպետական դատարանը լուրջ հիմքեր է ստեղծում Եվրոպական դատարան դիմելու համար։

ԵԽ-ի համաձայնագրի 6-րդ հոդվածի բովանդակային բաղադրատարր է հանդիսանում << դատավարության կողմերի հավասարությունը >>, չնայած այն հանգամանքին որ այն բառացի արտացոլված չէ վերոնշյալ հոդվածում։

ՊՆԴՈՒՄԸ՝

• ՃԻՇՏ Է

• ՍԽԱԼ Է

• ՉԳԻՏԵՄ

Եվրոպական դատարան կարող են դիմել՝

• անչափահասները

• սահմանափակ գործունակ կամ անգործունակ ճանաչված անձիք

• բանտարկյալները

• բոլոր տարբերակները ճիշտ են

Եվրոպական դատարան դիմելու կարևոր նախապայմաններից է՝

ընտրե՛լ սխալ պատասխանը

• դիմելիս պետք է պահպանվի վաղեմության ժամկետը

• պետք է սպառել ներքին պաշտպանության բոլոր միջոցները տվյալ պետությունում

• պետության կայացման վերջին որոշման օրից պետք է անցած լինի 6 ամսից ավելի

• Եվրոպական դատարան քննարկման է դիմում այնդիմումները, որոնք ուղղված են համաձայնագիրը վավերացրած պետության դեմ, ընդ ուրոշ խախտումը պետք է կատարված լինի միջև վավերացումը։