CƠ SỞ CHUNG CỦA GDNN (3.1)

Điểm khác biệt cơ bản giữa “dạy học” và các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường dạy nghề là gì?

• Dạy học chú trọng hình thành nhân cách hơn là truyền đạt kiến thức

• Dạy học kết hợp chặt chẽ hoạt động của người dạy và người học hướng tới mục tiêu chung

• Dạy học tập trung vào phát triển kỹ năng nghề nghiệp mà không quan tâm đến thái độ

• Dạy học chỉ diễn ra trong phạm vi lớp học và theo thời gian cố định

Theo định nghĩa quá trình dạy học nghề, hoạt động dạy giữ vai trò chủ đạo vì:

• Người dạy quyết định nội dung, phương pháp và tốc độ học tập của người học

• Người dạy hoàn toàn kiểm soát mọi hành động của người học để đạt kết quả tối đa
  

• Người dạy tổ chức, điều khiển và tạo điều kiện để người học phát huy tính tự giác, sáng tạo

• Người dạy là nguồn cung cấp duy nhất các kiến thức và kỹ năng cho người học

Trong quá trình dạy học nghề, yếu tố nào dưới đây thể hiện rõ nguyên tắc “phát huy tính tích cực của người học”?

• Người dạy áp dụng duy nhất một phương pháp giảng dạy đã được chuẩn hóa

• Người học tự tìm phương pháp tiếp thu kiến thức và phát triển kỹ năng phù hợp

• Người học ghi nhớ nguyên vẹn nội dung do người dạy truyền đạt

• Người dạy sử dụng bài giảng theo mẫu có sẵn và hạn chế trao đổi

Giả sử một người dạy nghề chỉ chú trọng truyền đạt lý thuyết mà không tạo điều kiện để người học tự khám phá, hệ quả nào sau đây dễ xảy ra nhất?

• Người học phụ thuộc vào người dạy, thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề

• Người học sẽ nhanh chóng đạt trình độ sáng tạo

• Người học hình thành khả năng tự lực lĩnh hội kiến thức

• Người học có thể tự phát triển nhân cách một cách toàn diện

Theo quan điểm biện chứng của quá trình dạy học nghề, phát biểu nào sau đây là chính xác nhất?

• oạt động học và hoạt động dạy tồn tại độc lập, bổ sung cho nhau khi cần

• Hoạt động dạy tốt là nguyên nhân duy nhất dẫn tới hoạt động học tốt

• Hoạt động học phụ thuộc hoàn toàn vào nội dung dạy học được cung cấp

• Hoạt động dạy và hoạt động học thống nhất, quy định lẫn nhau và cùng hướng tới mục tiêu chung

Điểm nổi bật làm cho quá trình nhận thức trong dạy học nghề được gọi là “quá trình nhận thức độc đáo” của người học là:

• Người học tiếp thu toàn bộ lĩnh vực khoa học một cách độc lập, không cần hỗ trợ

• Quá trình diễn ra theo con đường ngắn nhất, có tác động sư phạm, được tổ chức và chỉ đạo

• Nội dung học tập hoàn toàn mới mẻ đối với xã hội và chưa từng được khám phá

• Người học luôn tự quyết định mục tiêu, nội dung và phương pháp học tập

Theo quan điểm biện chứng, mối quan hệ giữa hoạt động dạy và hoạt động học trong quá trình dạy học nghề được mô tả chính xác nhất là:

• Hoạt động học là hệ quả tất yếu và duy nhất của hoạt động dạy

• Hai hoạt động tồn tại song song, tác động qua lại và cùng hướng tới mục tiêu chung

• Hoạt động dạy quyết định toàn bộ nội dung và kết quả, hoạt động học chỉ thực hiện

• Hoạt động học giữ vai trò chủ đạo, điều khiển hoạt động dạy theo nhu cầu người học

Một giáo viên nghề muốn giúp học viên tiếp cận tri thức khoa học gần với cách tiếp cận của nhà nghiên cứu, theo bản chất của quá trình dạy học nghề, điều quan trọng nhất cần thực hiện là:

• Hướng dẫn học viên phương pháp tìm kiếm, phát hiện và khai thác tri thức

• Cung cấp thật nhiều kiến thức lý thuyết và yêu cầu học viên ghi nhớ nguyên văn

• Giảm thiểu các hoạt động thực hành để tập trung vào lý thuyết nền tảng

• Chỉ định trước tất cả các bước học tập để tránh sai sót

Nếu một cơ sở dạy nghề chỉ chú trọng mục tiêu và nội dung mà bỏ qua các yếu tố như phương pháp, phương tiện và môi trường sư phạm, hệ quả có khả năng xảy ra nhất là:

• Người học vẫn đạt kết quả cao vì mục tiêu đã rõ ràng

• Hoạt động học sẽ trở thành hoàn toàn độc lập và hiệu quả hơn

• Mối quan hệ giữa người dạy và người học trở nên ít quan trọng

• Quá trình dạy học mất tính hệ thống, các thành tố không hỗ trợ lẫn nhau

Trong hệ thống 11 thành tố cơ bản của quá trình dạy học nghề, nhóm thành tố được xem là cốt lõi nhất bao gồm:

• Mục tiêu, nội dung, phương pháp

• Phương tiện, hình thức tổ chức, môi trường sư phạm

• Hoạt động dạy, hoạt động học, giao tiếp sư phạm

• Mục tiêu, phương tiện, hình thức tổ chức