xidmət sferasının iqtisqdiyatı

Məişət xidməti sahələri hansı müəssisələri əhatə edir

• Yeni istehlak dəyəri yaradan, əvvəl yaradılmış istehlak dəyərlərinin saxlanılması və bərpası ilə məşğul olan, istehlak dəyərlərinin yaradılması ilə əlaqədar olmayan sahələr

• Zəhmətkeşlərin gəlirlərinin artması, turizmin ekoloji cəhətdən zərərsiz olması, asudə vaxtdan səmərəli istifadə, cəmiyyətin psixofizioloji resurslarının bərpası

• Istehlak dəyərlərinin yaradılması ilə əlaqədar olmayan sahələr

• Xidmət sahələrinin inkişafı və strukturu, əhalinin demoqrafik tərkibi və məskunlaşma dərəcəsi, səhiyyənin planlaşmasını

• Mülkiyyətdən, sahibkarlıq fəaliyyətindən, vergilər və gömrük rüsumları hesabına əldə olunan gəlir mənbələri hesabına inkişaf

  istiqamətinin müəyyən olunması

Təbii inhisarların alt sahələrinə aiddir

• neft sənayesi

• infrastruktur təminatı kommunal xidmət müəssisələri: istilik təchizatı, su təchizatı və kanalizasiya, elektrik təchizatı

• ağır sənaye

• istehsal sahələri

• qeyri-istehsal sahələri

Xidmət sahəsi istehlak dəyərlərinin yaradılmasında iştirakına görə necə təsnifləşdirilməlidir?

• bölgü formasına görə

• mülkiyyət formaalarına görə

• əmtəə və xidmətlərin istehlak xassələrinin bərpası, insanlara xidmət göstərmək və asudə vaxta qənaət edilməsinə əlverişli şərait yaratmaq

• xidmət formasına

• kommersiya əsaslarına görə

İnkişaf etmiş ölkələrdə xidmət sahəsinin ölkənin iqtisadiyyatında rolunun artmasında hansı məsələlərlə kompleks bağlıdır?

• maddi və qeyri-maddi formada təsir göstərən sahələr

• firmanın(müəssisənin) fəaliyyət mexanizmi

• ictimai əmək bölgüsünün dərinləşdirilməsi, əhalinin gəlirlərinin artması, kredit resurslarına tələbatın artması və s. mühüm roloynamışdır.

• kommersiya əsasları, mülkiyyət formaları və s.

• kooperativ və ictimai idarəetmə təşkilatları

Xidmət sferası necə təsnifləşdirirlir?

• istehsala uyğun olaraq

• xidmətin növündən asılı olaraq

• istehlak tələbatına uyğun olaraq

• xidmətin inkişafsəviyyəsinə görə

• iqtisadi mexanizmlərlə

Xidmət sferasının planlaşdırılması hansı əsaslarla həyata keçirilir?

• keyfiyyətinə görə

• resurs potensialına əsasən

• normativ meyllərə, ğöstəricilərə uyğun olaraq. İstər məsrəflər qrupunda, istərsə də tələbatın ödənilməsinin formaları istiqamətində

  psixoloji və məsrəf normaları nəzərdə tutulur.

• xidmət sahəsinin özəlləşdirilməsinə əsasən

• kəmiyyətinə görə

Rabitə qovşaqlarına aiddir

• Əhaliyə, istehsalat müəssisələrinə, təşkilat və idarələrə müvafiq xidmət göstərən rabitə müəssisələri

• Telefon danışıqlarının ötürülməsində istifadə olunan kabellər

• Əhaliyə müvafiq xidmət göstərən xəzinədarlıq sistemi

• Teleqraf, telefon, poçt mərkəzlərinin təmir-tikinti idarələri

• Əhaliyə, istehsalat müəssisələrinə, təşkilat və idarələrə müvafiq xidmət göstərən banklar

Ümumi təsnifata görə məişət xidməti sahələrinə aşağıdakılar aiddir

• Nəqliyyat, təhsil, səhiyyə və bank xidmətləri

• Nəqliyyat və mebellərin təmiri, camaşırxanalar, kirayə məntəqələri, bərbərxanalar və nəqliyyat xidmətləri, təhsil xidmətləri

• Mebellərin təmiri, camaşırxanalar, kirayə məntəqələri, bərbərxanalar və nəqliyyat və səhiyyə xidmətləri

• Tikiş və təmir müəssisələri, səhiyyə və sığorta xidmətləri

• Tikiş və təmir müəssisələri, nəqliyyat və mebellərin təmiri, camaşırxanalar, kirayə məntəqələri, bərbərxanalar və nəqliyyat xidmətləri

Kommunal xidməti sahələri hansı sahələri əhatə edir

• Şəhər su kəmərləri və su axınları və tranzit əlaqələr

• Şəhər su kəmərləri və su axınları, şəhər nəqliyyatı, sosial müdafiə fondları

• Şəhər su kəmərləri və su axınları, şəhər nəqliyyatı, enerji təsərrüfatı, yaşıllaşdırma və sanitar-gigiyena müəssisələri

• Neft sənayesi, şəhər nəqliyyatı, enerji təsərrüfatı, yaşıllaşdırma və sanitar-gigiyena müəssisələri

• Əhalinin müxtəlif sosial risqlərdən sığortalanmasının təşkili prosesində yaranan iqtisadi münasibətləri

Ticarətə təsir edən amillər hansılardır

• Əmtəə təklifi, istehsal, respublikaya gətirilən məhsul, əmtəə təklifinin dəyişmə tempi

• Əmtəə təklifi, istehsal, respublikaya gətirilən məhsul, cəmiyyət, sosial amillər, savadlılıq səviyyəsi

• Təhsil səviyyəsi, respublikaya gətirilən məhsul, əmtəə təklifinin dəyişmə

• Dividend, pensiya və yardım, təqaüdlər, maliyyə sistemindən daxil olan gəlirlər

• Istehsal, respublikaya gətirilən məhsul, idxal və ixrac, pensiya və yardım, təqaüdlər, maliyyə sistemindən daxil olan gəlirlər