milli edebiyat

Selanik’te çıkmaya başlayan -— dergisiyle edebiyatta milliyetçilik akımı başlamış oldu. Başta -— olmak üzere genç sanatçıların çıkardıkları bu dergi, Tanzimat Devri’ne kadar İran’ın ve ondan sonra da Fransa’nın taklitçisi saydıkları edebiyatımızın artık kendi özüne dönmesi gerektiğini dile getirir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?( 2017 LYS)

• A) Mavi – Attila İlhan

• B) Yedi Meşale – Yaşar Nabi Nayır

• C) Servetifünun – Tevfik Fikret

• D) Genç Kalemler – Ömer Seyfettin

• E) Hisar – Mehmet Çınarlı

İlk şiiri "Cenge Giderken" büyük bir ilgi toplamış ve bu şiirle Milli Edebiyat'ın öncüsü sayılmıştır. Şiirlerinde sade bir dil ve hece ölçüsü kullanmıştır. Konularını toplum dertlerinden, sosyal ve epik hayat sahnelerinden almış; uyarıcı, öğretici şiirler yazmıştır. Türkçe Şiirler adı altında topladığı eserinde, Türk Sazı, Ey Türk Uyan şiirleriyle tanınır.

• A) Faruk Nafiz Çamlıbel

• B) Ziya Gökalp

• C) Hamdullah Suphi Tanrıöver

• D) Yusuf Ziya Ortaç

• E) Mehmet Emin Yurdakul

Yazar, bu romanındaki kültür çatışmasını kendi bakış açısına göre yönlendirir. Karagözcü Kız Tevfik'in güzel sesli, hafız kızı Rabia, tasavvufi mistisizmiyle Doğu'yu, İtalyan piyanist Peregrini de akılcı Batı'yı simgeler. Müslüman olan Peregrini'yle Rabia'nın evlenmeleri ise, romanda savunulan görüşlerin doğrulanmasıdır.

• A) Kalp Ağrısı, Halide Edip Adıvar

• B) Nur Baba, Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• C) Sinekli Bakkal, Halide Edip Adıvar

• D) Şıpsevdi, Hüseyin Rahmi Gürpınar

• E) Yeşil Gece, Reşat Nuri Güntekin

"Türkçülük, Türk milletini yükseltmek demektir." düşüncesiyle çalışmış ve Türk milliyetçiliğini sağlam esaslar üzerine kurmaya çalışmış büyük bir düşünür ve toplumbilimcidir. Başlangıçta Turancılığı savunmuş; daha sonra bu hayali hedefinden vazgeçmiştir. "Türkçülüğün Esasları" adlı eserinde, açık ve anlaşılır, cümlelerle bir program çizmiştir.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Ömer Seyfettin

• B) Namık Kemal

• C) Enis Behiç Kolyürek

• D) Ziya Gökalp

• E) Ali Canip Yöntem

Kendisi gibi hece ölçüsüyle şiirler yazan Enis Behiç, Orhan Seyfi, Halit Fahri ve Yusuf Ziya ile birlikte "Beş Hececiler" ya da "Hecenin Beş Şairi" diye anılan grup içinde ele alınmıştır. Mizahi şiirlerinde Çamdeviren, Deli Ozan ve Akıllı Ozan gibi takma adlar kullanan sanatçı, oyun ve roman türlerinde de eserler vermiştir. Behçet Kemal Çağlar'la birlikte kaleme aldıkları "Onuncu Yıl Marşı", Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiştir. Han Duvarları ve Çoban Çeşmesi sevilen şiirlerindendir.

Bu parçada tanıtılan şair, aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Ziya Osman Saba

• B) Ömer Seyfettin

• C) Faruk Nafiz Çamlıbel

• D) Ahmet Kutsi Tecer

• E) Refik Halit Karay

Romanlarında toplumumuzun Tanzimat'tan Cumhuriyet Dönemi'ne değin geçirdiği aşamaları, çalkantıları göstermeye çalıştı. "Hep O Şarkı"da, Abdülaziz dönemini; "Bir Sürgün"de II. Abdülhamit dönemini ve Jön Türkleri; "Sodom ve Gomore"de mütareke dönemi İstanbul'unun yozluk ve çöküntülerini ,"Yaban"da Kurtuluş Savaşı yıllarındaki bir Anadolu köyündeki halk aydın çatışmasını işlemiştir.

Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Reşat Nuri Güntekin

• B) Halide Edip Adıvar

• C) Hüseyin Rahmi Gürpınar

• D) Halit Ziya Uşaklıgil

• E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Halide Edip Adıvar'ın en tanımış romanları arasında yer alır. Bu romanda, Ayşe'nin kocası ve çocuklarının İzmir'in işgali sırasında Yunanlılar tarafından şehit edilişiyle gelişen olaylar anlatılır. İzmir işgale uğrayınca Ayşe, önce İtalyan bir ailenin yanına sığınır, ardından da İstanbul’daki akrabası Peyami'nin yanına gider. Bu sırada, Anadolu'nun işgali mitinglerle protesto edilmektedir. Bir süre sonra Ayşe, Peyami ve Binbaşı ihsan ile Kuvayı Milliye'ye katılmak için Anadolu'ya geçer. Savaşta Ayşe ve İhsan ölür. Çatışmalarda yaralanan Peyami de Ankara'daki bir hastanede yaşamını yitirir.

Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Yorgun Savaşçı

• B) Ateşten Gömlek

• C) Çalıkuşu

• D) Handan

• E) Sinekli Bakkal 

Yazar, eserde karagöz ve ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: "Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni karagöz ve ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Bunlar, Üsküdar’da büyük bir kahvede oynanırdı. Kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. İlkin 'Soytarının Kızı' adıyla ve İngilizce olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır."

Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir? (1993)

• A) Peyami Safa – Dokuzuncu Hariciye koğuşu

• B) Reşat Nuri – Yaprak Dökümü

• C) Halide Edip – Sinekli Bakkal

• D) Reşat Nuri – Çalıkuşu

• E) Halide Edip – Tatarcık

Millî Edebiyat akımını başlatanlar, — çıkardıkları Genç Kalemler dergisiyle Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem ve —. Bu akımın başlıca özellikleri, dilde yalınlık, halk edebiyatının şiir biçimlerinden yararlanma, hece ölçüsünü kullanma, konu seçiminde yerlilik olarak özetlenebilir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2008)

• A) Manastır’da – Yakup Kadri’dir

• B) İstanbul’da – Mehmet Âkif’tir

• C) Selanik’te – Ziya Gökalp’tir

• D) İzmir’de – Halide Edip’tir

• E) Ankara’da – Yahya Kemal’dir

Bütün hikâyelerinde, sağlam bir anlatma tekniği hemen fark edilir fakat bazı ürünleri fıkradan bozma hikâyeler olarak algılanabilir. Ama o, hikâyelerinin işlevine inanan bir yazar olarak toplumu etkilemeyi ve böylece dünyanın değişmesine katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Efruz Bey’in ön sözünde, “Hakikati; görüldüğü gibi, edebiyat yapmadan yazmak istedim.” derken ifade ettiği şey, hikâyeleri için de geçerlidir.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (2015)

• A) Ömer Seyfettin

• B) Refik Halit Karay

• C) Reşat Nuri Güntekin

• D) Ahmet Rasim

• E) Halide Edip Adıvar