Мейіргерлік зерттеу 3 тарау

Жүйелік шолудың мақсаты:

• Бұл клиникада ғылыми зерттеуді өткізу әдісі, яғни оны ұйымдастыру немесе архитектурасын жасау

• Бір немесе одан да көп науқастар тобы белгілі бір сипаты бойынша бақылауда болады, ал зерттеуші мәліметтерді жағдайлардың табиғи үрдісін, белсенді араласпай жәй бақылау арқылы  жинау

• Жасалған іс-әрекеттің  (препарат, процедура, ем) нәтижесі бағаланады; бір, екі немесе одан көп топтар қатысады, жасалатын іс-әрекеттерді бақылау

• Науқастар туралы ақпарат динамикада жинақтау

• Бұрын жүргізілген сынақтар нәтижелерін жан-жақты, қатаң және нақты зерттеу

Қазіргі уақыттағы медицина ілімінде клиникалық тиімділікті  бағалауда  жалпы мойындалған ғылыми  зерттеулердің бірден – бір нақты  әдісі:

• Клиникалық сынақ

• Рандомизациялық бақылаулы  сынақтары

• Сапалық және сандық

• Жүйелік қате

• Жүйелік шолу

Бұл сынаққа қатысушыларды топтарға бөлінуінің кездейсоқ реттілігін айқындауда қолданылатын әдіс:

• Клиникалық сынақ

• Рандомизация

• Кездейсоқ қате

• Жүйелік қате

• Жүйелік шолу

Рандомизациялық бақылау сынақтары (РБС) – ақырғы нәтижелер екі топтағы  науқастарда өткізілуі қажет:

• Бақылау (салыстырмалы) және нақты (белсенді) емделу тобы

• Плацебо және белсенді бақылау тобы

• Жасырын бақылау тобы

• Салыстырмалы және когортты

• Ашық зерттеу тобы

Бұл басқа нағыз дәрінің немесе басқа шаралардың тиімділігін  тексеруде әсерін салыстыратын бейтарап зат (іс-әрекет):

• Плацебо

• Рандомизация

• Кездейсоқ қате

• Жүйелік қате

• Белсенді бақылау

Зерттелетін көрсеткішке тиімді әсер ететін дәрі қолданылады (жиі жағдайда жақсы зерттелген, ұзақ уақыт және тәжірибеде кеңінен пайдаланудағы дәрі – «алтын» қор дәрісі):

• Плацебо

• Рандомизация

• Кездейсоқ қате

• Жүйелік қате

• Белсенді бақылау

Қатысушылар жағынан ем нәтижесіне арнайы немесе арнайы емес әсер ету мүмкіншілігін азайту мақсатында, яғни субъективті  қатерді жою әдісі:

• Клиникалық сынақ

• Белсенді бақылау

• Жасырын әдісі

• Жүйелік қате

• Жүйелік шолу

Жасырын әдісінің түрлері:

• Клиникалық сынақ, плацебо

• Белсенді бақылау, обсервациялық

• Клиникалық сынақ, жүйелік қате

• Жәй, екі, үш жақты, ашық зерттеу

• Жүйелік шолу, белсенді бақылау

Белгілі бір топқа жататынын науқас білмейді, бірақ дәрігер біледі. Жасырын әдістің қай түрі:

• Екі жақты жасырын әдісі

• Жәй және біржақты жасырын әдісі

• Үш жақты жасырын әдісі

•  Плацебо

• Ашық зерттеу жасырын әдісі

Белгілі бір топқа жататынын науқаста, дәрігерде білмейді. Жасырын әдістің қай түрі:

• Екі жақты жасырын әдісі

• Жәй және біржақты жасырын әдісі

• Үш жақты жасырын әдісі

• Плацебо

• Ашық зерттеу жасырын әдісі