Мектепте оқушылар ең қарапайым бір жасушалы организм амебаның көбеюіне зерттеу жүргізуде.Олар әрбір амебаның 2 бөлікке бөліну арқылы көбейетінін біледі. Егер жеті рет бөліну процесінен кейін амебалардың саны 768 болса, зерттеудің басында не амеба болды?

• 3

• 5

• 6

• 12

Хромосомалық аурулар геномдық және хромосомалық мутацияларға байланысты қалыптасады. Жиі кездесетін хромосома ауруларының қатарына трисомиялар жатады. Бұл кезде хромосома жұптарының бірінде қосымша 3ші хромосома пайда болады. Мысалы, Даун ауруында аутосом 21-жұп бойынша трисомия болса, Патау синдромында 13-ші жұпта, Эдварс синдромында 18-ші жұбында болады. Гаметогенезде мейоздық бөлінудің бұзылуына байланысты әйелдерде жыныстық Х-хромосомалардың біреуі болмаса, Шерешевский-Тернер синдромы,керісінше бір хромосома артық болса – триплоид – Х (ер адамдарда Клайнфельтер) синдромының қалыптасуына әкеледі.

Жыныс хромосомасымен тіркесіп тұқымқуалаутын ауру:

• Алкаптонурия

• Полидактилия

• Арахнодактилия

• Гемофилия

Мөлдірдің қан тобы ІІ. Ол ІІІ қан тобындағы Бауыржанға тұрмысқа шықты. Олардың екі қызы бар ІV қан тобындағы Нұрлы және ІІІ  қан тобындағы Гаухар. Үлкен қызы Нұрлы ІІІ қан тобындағы Айдарға тұрмысқа шыққалы жатыр.Айдардың анасында І қан тобы. Нұрлы мен Айдардың балаларында қандай қан топтары болуы мүмкін?

• І, ІІ, ІІІ, және ІV             

• ІІ және ІІІ         

• ІІІ және ІУ            

• І және ІІ

Жасуша W Жасуша X Жасуша У

Ядро + + -

Жасуша қабырғасы + - +

Хлоропласт + - -

Мембрана + + +

Сауле микроскоп астында үш жасушаны бақылады.ОЛ жасушалардың құрылымдық компоненттерін салыстырып , олардың қызметін көрсете отырып, кестеге өзінің бақылауларын жазды.

Жасушалар туралы келесі тұжырымдардың қайсысы дұрыс?

• W-өсімдік жасушасы, X-бактерия жасушасы, Y-жануар жасушасы.

• W-бактерия жасушасы, X-жануар жасушасы, Y-өсімдік жасушасы.

• W-өсімдік жасушасы, X-жануар жасушасы, Y-бактерия жасушасы.

• W-жануар жасушасы, X-бактерия жасушасы, Y-өсімдік жасушасы.

Ананас кулинарияда. Ананас құрамында бар өте қызықты зат - бромелайн. Бромелайн етті жұмсақ, әрі балғын ете алады,әсіресе егер сіз оны қатты және сапасыз ет кесектерін маринадтау үшін қолдансаңыз. Ананастың тәтті және жемісті дәмі бар, ол етке жағымды тәттілік пен дәм қосады. Бұл әсіресе маринадтағы қышқыл немесе ащы ингридиенттермен жақсы үйлеседі. Ананас сонымен қатар етті ылғалдандыруға көмектеседі, бұл оны шырынды етеді және пісіру кезінде шамадан тыс кебуін болдырмайды. Бромелайн гидролаза класындағы ферменттердің қай тобына жататынын анықтаңыз.

• Амилаза

• Липаза

• Мальтаза

• Протеаза

Үйректердің су өткізбейтін қасиеттерінің құпиясы. Үйректердің ерекше қауырсындары бар, олардың қауырсындары сыртқы қауырсындары мен үлпілдек жастықшаларынан тұратын спецификалық құрылымға ие, олар ауаны ұстап, құстың денесі мен суық су арасында ауа қабатын құрайды. Бұл ауа қабаты оқшаулау қызметін атқарады  жәнесуда жүзетін құстардың денесін жылы ұстауға көмектеседі. Үйректерде құйрықтың түбінде май бөлетін арнайы май бездері бар.құстар бұл майды қауырсындарына жағып, олардың су өткізбейтін қасиетін күшейтеді. Бұл қауырсындарды құрғақ ұстауға және дымқыл қауырсындар арқылы жылудың жоғалуын болдырмауға көмектеседі. Липидтер су өткізбейтін жабындарды құруда қандай қызмет атқарады?     

• Ішкі ағзаларды механикалық зақымданудан қорғайды

• Энергетикалық резервті құруға қатысады

• Ағзаның терморегуляциясын жүзеге асырады

• Жүйке сигналдарын беруге қатысады.

Ағзалар арасындағы қарым-қатынас формалары. Табиғи бірлестіктердегі барлық тіршілік иелері күрделі. Қарым қатынаста болады және түрлердің  қоректену, көбею және таралу мүмкіндіктері бір-біріне тәуелді. Мұндай  байланыстар биотикалық деп аталады. Түр  үшін пайдалы байланыс «+» зиянды «-» бейтараптылық байланыс «0» деген шартты белгісімен таңбаланады. Ағзалар арасындағы дұрыс биотикалық қарым қатынас типі көрсетілген шартты белгіні  анықтаңыз.

• Мутуализм: -/-

• Мутуализм: +/0

• Мутуализм: +/+

• Мутуализм: 0/0

Организмнің ішкі ортасына қан, лимфа және ұлпа сұйықтығы жатады. Қан дәнекер ұлпасының сұйықтық түрі. Қанның мөлшері адамның дене салмағына байланысты. Ересек адамдарда 4,5 - 5 литрді құрайды. Қанның құрамы плазмадан тұрады. Қан тасмалдау, қорғаныш және гуморальдық қызмет атқарады. Организмнің ішкі ортасына жатпайды.     

• Лимфа

• Қан

• Гармон

• Ұлпа сұйықтығы

Мектепте оқушылар балық шабақтарына азық ретінде бір жасушалы организмдерді өсірді. Бұл организмдердің көбеюі әрбір организмдердің екі бөлікке бөлінуі арқылы жүреді. Бастапқыда ыдыста 6 бір жасушалы организм болды. Алты рет бөліну процесінен кейін ыдыста неше бір жасушалы организм болатынын анықтаңыз

• 768

• 192

• 748

• 384

Мөлдірдің қан тобы ІІ. Ол ІІІ қан тобындағы Бауыржанға тұрмысқа шықты. Олардың екі қызы бар: ІІ қан тобындағы Нұрлы және І қан тобындағы Гаухар. Үлкен қызы Нұрлы ІІІ қан тобы бар Айдарға тұрмысқа шыққалы жатыр, Айдардың анасында І қан тобы. Нұрлы мен Айдардың балаларының қан топтары қандай болуы мүмкін?

• ВО, АО

• АО, АО

• ОО, АВ

• ОО, ВВ