What is the primary goal of cyber security?

සයිබර් ආරක්ෂාවේ මූලික අරමුණ කුමක්ද?

• Protect digital data and systems.

  ඩිජිටල් දත්ත සහ පද්ධති ආරක්ෂා කරන්න.

• Improve network speed.

  ජාල වේගය වැඩි දියුණු කරන්න.

• Enhance data privacy.

  දත්ත රහස්‍යතාව වැඩි දියුණු කරන්න.

• Increase vulnerability.

  අවදානම වැඩි කරන්න.

What are the common types of cyber attacks?

සාමාන්‍ය (cyber attacks) සයිබර් ප්‍රහාර වර්ග මොනවාද?

• illegal attacks

  නීති විරෝධී පහර දීම

• shared networks attacks

  හවුල් ජාල පහර දීම

• malware

  අනිෂ්ට මෘදුකාංග

• cheating

  වංචාව

Explain the concept of malware and how it can harm a system.

Malware (අනිෂ්ට මෘදුකාංග)සංකල්පය සහ එය පද්ධතියකට හානි කළ හැකි ආකාරය පැහැදිලි කරන්න.

• Malware is a software that helps protect a system from cyber threats.

  
  Malware (අනිෂ්ට මෘදුකාංග) යනු සයිබර් තර්ජන වලින් පද්ධතියක් ආරක්ෂා කිරීමට උපකාරී වන මෘදුකාංගයකි.

• Malware is a harmless program that improves system efficiency.

  Malware (අනිෂ්ට මෘදුකාංග) යනු පද්ධති කාර්යක්ෂමතාව වැඩි දියුණු කරන හානිකර නොවන වැඩසටහනකි.

• Malware is a type of hardware used to enhance system performance.

  Malware (අනිෂ්ට මෘදුකාංග) යනු පද්ධති කාර්ය සාධනය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා භාවිතා කරන දෘඪාංග වර්ගයකි.

• Malware is malicious software that can harm a system by corrupting files, stealing data, or disrupting system operations.

  Malware (අනිෂ්ට මෘදුකාංග) යනු ගොනු දූෂිත කිරීම, දත්ත සොරකම් කිරීම හෝ පද්ධති මෙහෙයුම් කඩාකප්පල් කිරීම මගින් පද්ධතියකට හානි කළ හැකි අනිෂ්ට මෘදුකාංගයකි.

What is phishing and how can it be prevented?

තතුබෑම (phishing) යනු කුමක්ද සහ එය වළක්වා ගන්නේ කෙසේද?

• Phishing is a type of cyber attack where attackers impersonate legitimate entities to deceive individuals into providing sensitive information. It can be prevented by being cautious of unsolicited emails, verifying the sender's identity, avoiding clicking on suspicious links, and using security software.

  Phishing යනු සංවේදී තොරතුරු සැපයීම සඳහා පුද්ගලයන් රැවටීමට ප්‍රහාරකයන් නීත්‍යානුකූල ආයතන ලෙස පෙනී සිටින සයිබර් ප්‍රහාරයකි. අනවශ්‍ය ඊමේල් ගැන ප්‍රවේශම් වීම, යවන්නාගේ අනන්‍යතාවය තහවුරු කිරීම, සැක කටයුතු සබැඳි ක්ලික් කිරීමෙන් වැළකීම සහ ආරක්‍ෂක මෘදුකාංග භාවිතයෙන් එය වළක්වා ගත හැක.

• Phishing is a type of gardening technique.

  Phishing යනු ගෙවතු වගා කිරීමේ තාක්ෂණයකි.

• Phishing is a type of fishing done in the ocean.

  Phishing යනු සාගරයේ සිදු කරන මසුන් ඇල්ලීමකි.

• Phishing is a type of dance move.

  Phishing යනු නර්තන චලනයකි.

Why is it important to have strong passwords?

ශක්තිමත් මුරපද තිබීම වැදගත් වන්නේ ඇයි?

• Strong passwords provide an extra layer of security to prevent unauthorized access.

  ප්‍රබල මුරපද අනවසර ප්‍රවේශය වැලැක්වීම සඳහා අමතර ආරක්ෂාවක් සපයයි.

• Passwords are not important for online security.

  සබැඳි ආරක්ෂාව සඳහා මුරපද වැදගත් නොවේ.

• Having weak passwords is more convenient for users.

  දුර්වල මුරපද තිබීම පරිශීලකයින්ට වඩාත් පහසු වේ.

• Strong passwords make it easier to remember login credentials.

  ශක්තිමත් මුරපද, පිවිසුම් අක්තපත්‍ර මතක තබා ගැනීම පහසු කරයි.

How can individuals protect their personal information online?

පුද්ගලයන්ට ඔවුන්ගේ පුද්ගලික තොරතුරු අන්තර්ජාලයෙන් ආරක්ෂා කර ගත හැක්කේ කෙසේද?

• Share personal information on public forums.

  පොදු සංසදවල පුද්ගලික තොරතුරු බෙදා ගන්න.

• Use the same password for all accounts.

  සියලුම ගිණුම් සඳහා එකම මුරපදය භාවිතා කරන්න,

• Click on suspicious links in emails.

  ඊමේල් වල ඇති සැක කටයුතු සබැඳි ක්ලික් කරන්න.

• Use strong, unique passwords, enable two-factor authentication, be cautious of phishing, update privacy settings, avoid sharing sensitive information, use reputable security software.

  ශක්තිමත්, අනන්‍ය මුරපද භාවිතා කරන්න, සාධක දෙකක සත්‍යාපනය සක්‍රීය කරන්න, තතුබෑම් වලින් ප්‍රවේශම් වන්න, රහස්‍යතා සැකසුම් යාවත්කාලීන කරන්න, සංවේදී තොරතුරු බෙදාගැනීමෙන් වළකින්න, පිළිගත් ආරක්ෂක මෘදුකාංග භාවිතා කරන්න.

What is the role of encryption in cyber security?

සයිබර් ආරක්‍ෂාවේදී සංකේතනය (encryption) කිරීමේ කාර්යභාරය කුමක්ද?

• Encryption is only used for aesthetic purposes.

  සංකේතනය (Encryption) සෞන්දර්යාත්මක අරමුණු සඳහා පමණක් භාවිතා වේ.

• Encryption secures data by converting it into a secure format that can only be read with the correct decryption key.

  සංකේතනය (Encryption) නිවැරදි විකේතන යතුර සමඟ පමණක් කියවිය හැකි ආරක්ෂිත ආකෘතියක් බවට පරිවර්තනය කිරීමෙන් දත්ත සුරක්ෂිත කරයි.

• Encryption slows down data processing speed.

  සංකේතනය (Encryption) දත්ත සැකසීමේ වේගය අඩු කරයි.

• Encryption exposes data to unauthorized access.

  සංකේතනය (Encryption) මඟින් දත්ත අනවසර ප්‍රවේශයකට නිරාවරණය කරයි.

What are the best practices for staying safe online?

සබැඳිව ආරක්ෂිතව සිටීම සඳහා හොඳම භාවිතයන් මොනවාද?

• Sharing passwords with friends.

  මිතුරන් සමඟ මුරපද බෙදාගැනීම.

• Clicking on suspicious links without verifying.

  තහවුරු කිරීමකින් තොරව සැක සහිත සබැඳි මත ක්ලික් කිරීම.

• Follow best practices such as using strong passwords, enabling two-factor authentication, being cautious of phishing attempts, keeping software updated, using antivirus software, avoiding public Wi-Fi, and backing up data.

  ශක්තිමත් මුරපද භාවිතා කිරීම, ද්වි-සාධක සත්‍යාපනය සක්‍රීය කිරීම, තතුබෑම් උත්සාහයන් ගැන ප්‍රවේශම් වීම, මෘදුකාංග යාවත්කාලීනව තබා ගැනීම, ප්‍රති-වයිරස මෘදුකාංග භාවිතා කිරීම, පොදු Wi-Fi වළක්වා ගැනීම සහ දත්ත උපස්ථ කිරීම වැනි හොඳම භාවිතයන් අනුගමනය කරන්න.

• Ignoring software updates.

  මෘදුකාංග යාවත්කාලීන නොසලකා හැරීම.

Explain the concept of two-factor authentication.

ද්වි සාධක සත්‍යාපනය (two-factor authentication) පිළිබඳ සංකල්පය පැහැදිලි කරන්න.

• Two-factor authentication is a security process that requires two different forms of identification to verify a user's identity.

  ද්වි සාධක සත්‍යාපනය (two-factor authentication) යනු පරිශීලකයෙකුගේ අනන්‍යතාවය තහවුරු කිරීම සඳහා විවිධ ආකාරයේ හඳුනාගැනීම් දෙකක් අවශ්‍ය වන ආරක්ෂක ක්‍රියාවලියකි.

• Two-factor authentication is a process that only requires one form of identification.

  ද්වි සාධක සත්‍යාපනය (two-factor authentication) යනු එක් ආකාරයක හඳුනාගැනීමක් පමණක් අවශ්‍ය වන ක්‍රියාවලියකි.

• Two-factor authentication is a security measure that is not commonly used.

  ද්වි සාධක සත්‍යාපනය (two-factor authentication) යනු බහුලව භාවිතා නොවන ආරක්ෂක පියවරකි.

• Two-factor authentication involves using the same password twice.

  ද්වි සාධක සත්‍යාපනයට (two-factor authentication) එකම මුරපදය දෙවරක් භාවිතා කිරීම ඇතුළත් වේ.

Why is it important to keep software and systems updated?

මෘදුකාංග සහ පද්ධති යාවත්කාලීනව තබා ගැනීම වැදගත් වන්නේ ඇයි?

• To cause system crashes and slow down performance.

  පද්ධති බිඳවැටීම් ඇති කිරීමට සහ කාර්ය සාධනය මන්දගාමී කිරීමට.

• To make the software less user-friendly.

  මෘදුකාංගය අඩු පරිශීලක-හිතකාමී කිරීමට.

• To increase the risk of cyber attacks.

  සයිබර් ප්‍රහාර අවදානම වැඩි කිරීමට.

• To ensure security, fix bugs, improve performance, and add new features.

  ආරක්ෂාව සහතික කිරීම සඳහා, දෝෂ නිවැරදි කරන්න, කාර්ය සාධනය වැඩි දියුණු කරන්න, සහ නව විශේෂාංග එකතු කරන්න.