KT.25E2.SHDT.27072025.FINAL

Enzyme nào trực tiếp chịu trách nhiệm tháo xoắn chuỗi xoắn kép DNA trong quá trình sao chép?

• DNA polymerase I

• DNA polymerase III

• Helicase

• DNA ligase

Answer explanation

Helicase có chức năng chính là cắt đứt liên kết hydro giữa hai mạch DNA, giúp tách đôi chuỗi xoắn kép thành các sợi đơn, tạo điều kiện cho DNA polymerase tổng hợp mạch mới. Các enzyme DNA polymerase I, III và DNA ligase không có vai trò tháo xoắn DNA.

Hãy chọn những enzyme tham gia vào việc thay thế mồi RNA bằng DNA trên mạch chậm:

• DNA polymerase I

• DNA polymerase III

• RNA polymerase

• DNA ligase

Answer explanation

DNA polymerase I loại bỏ mồi RNA bằng hoạt tính exonuclease và đồng thời thay thế nó bằng các nucleotide DNA. Sau đó, DNA ligase nối các đoạn Okazaki bằng liên kết phosphodieste để tạo thành mạch DNA hoàn chỉnh. DNA polymerase III chỉ kéo dài mạch mới, không tham gia thay thế mồi RNA. RNA polymerase (hay primase) chỉ tổng hợp mồi RNA, không liên quan đến bước thay thế.

Tại sao mạch chậm (lagging strand) phải được tổng hợp gián đoạn tạo thành các đoạn Okazaki?

• Vì DNA polymerase chỉ hoạt động theo chiều 5’ → 3’

• Vì mạch khuôn chậm có hướng 3’ → 5’ đối với chạc sao chép

• Vì helicase không hoạt động trên mạch chậm

• Vì các đoạn mồi RNA quá ngắn

Answer explanation

DNA polymerase chỉ tổng hợp DNA theo chiều 5’ → 3’. Do hai mạch DNA chạy ngược chiều, mạch chậm có chiều 3’ → 5’ so với chạc sao chép, buộc phải được tổng hợp thành các đoạn ngắn (Okazaki), sau đó nối lại. Helicase vẫn hoạt động bình thường trên cả hai mạch, nên C sai. D sai vì nguyên nhân không phải do mồi RNA ngắn.

Hãy chọn phát biểu đúng về sự phối hợp giữa hai tiểu đơn vị của DNA polymerase III:

• Một tiểu đơn vị tổng hợp mạch dẫn liên tục.

• Một tiểu đơn vị tổng hợp mạch chậm theo từng đoạn.

• Mạch chậm phải gập lại để hai tiểu đơn vị hoạt động đồng thời.

• Mỗi tiểu đơn vị chỉ hoạt động độc lập, không phối hợp với nhau.

Answer explanation

DNA polymerase III là enzyme chính sao chép DNA, gồm hai tiểu đơn vị hoạt động song song:

Một tiểu đơn vị sao chép mạch dẫn liên tục.

Tiểu đơn vị còn lại sao chép mạch chậm theo đoạn Okazaki.

Để hoạt động đồng bộ, mạch chậm phải gập lại tại chạc sao chép. D sai vì hai tiểu đơn vị hoạt động phối hợp nhịp nhàng, không độc lập.

Nếu một đột biến làm mất chức năng của enzyme DNA ligase, hậu quả nào có khả năng xảy ra?

• Mạch dẫn không thể tổng hợp được.

• Các đoạn Okazaki không được nối với nhau, tạo ra DNA phân mảnh.

• Mồi RNA không thể bị loại bỏ.

• Sao chép DNA vẫn diễn ra nhưng không tạo thành chuỗi DNA liên tục.

Answer explanation

DNA ligase chịu trách nhiệm tạo liên kết phosphodieste nối các đoạn DNA mới tổng hợp. Nếu enzyme này mất chức năng, các đoạn Okazaki trên mạch chậm sẽ không được nối lại, dẫn đến DNA phân mảnh. Việc tổng hợp DNA vẫn diễn ra bình thường, nhưng chuỗi DNA không hoàn chỉnh. A và C sai vì DNA polymerase vẫn tổng hợp được và mồi RNA vẫn được loại bỏ nhờ DNA polymerase I.

Những thành phần nào luôn có mặt ở cả tế bào nhân sơ và nhân thực?

• Màng tế bào

• Ty thể

• DNA

• Ribosome

Answer explanation

Màng tế bào có mặt ở mọi loại tế bào để bảo vệ và kiểm soát trao đổi chất.

DNA là vật liệu di truyền có mặt trong tất cả tế bào, dù dạng cấu trúc có thể khác nhau.

Ribosome có ở cả tế bào nhân sơ và nhân thực để tổng hợp protein, dù kích thước khác (70S ở nhân sơ, 80S ở nhân thực).

Ty thể chỉ có ở tế bào nhân thực.

Những bào quan nào tham gia trực tiếp vào quá trình tổng hợp và vận chuyển protein?

• Ribosome

• Lưới nội chất hạt (RER)

• Bộ máy Golgi

• Ty thể

Answer explanation

Ribosome: nơi tổng hợp chuỗi polypeptide từ mRNA.

Lưới nội chất hạt (RER): gắn nhiều ribosome, tham gia tổng hợp và bước đầu glycosyl hóa protein.

Bộ máy Golgi: chế biến, phân loại, đóng gói và vận chuyển protein.

Ty thể không liên quan trực tiếp đến tổng hợp protein mà chủ yếu sản xuất ATP.

Phân biệt tế bào nhân sơ và nhân thực dựa trên các đặc điểm dưới đây. Đặc điểm nào chỉ đúng cho tế bào nhân thực?

• Có nhân thật sự bao bởi màng kép

• DNA nằm trong vùng nhân (không màng nhân)

• Có bào quan có màng (như ti thể, bộ máy Golgi)

• Luôn là sinh vật đơn bào

Answer explanation

Lysosome chứa enzyme thủy phân giúp phân giải chất thải. Nếu bị rối loạn, các chất không được phân hủy sẽ tích tụ trong tế bào.

Một số bệnh như Tay-Sachs, Gaucher là do thiếu hụt enzyme trong lysosome.

Hô hấp tế bào diễn ra ở ty thể, không liên quan trực tiếp đến lysosome.

Nếu chức năng của lysosome bị rối loạn, hậu quả nào có thể xảy ra?

• Tích tụ các chất không được phân hủy trong tế bào

• Giảm khả năng phân giải protein lỗi

• Ngừng hoàn toàn hô hấp tế bào

• Có thể gây bệnh tích lũy chất nền (ví dụ: Tay-Sachs)

Answer explanation

Lysosome chứa enzyme thủy phân giúp phân giải chất thải. Nếu bị rối loạn, các chất không được phân hủy sẽ tích tụ trong tế bào.

Một số bệnh như Tay-Sachs, Gaucher là do thiếu hụt enzyme trong lysosome.

Hô hấp tế bào diễn ra ở ty thể, không liên quan trực tiếp đến lysosome.

Giả sử một đột biến làm mất khả năng hoạt động của bộ máy Golgi, những hệ quả nào sẽ xảy ra?

• Protein không được chế biến và đóng gói đúng cách

• Lysosome sơ cấp không được hình thành

• Quá trình tổng hợp ATP bị dừng lại

• Sự bài tiết protein ra ngoài tế bào bị ảnh hưởng

Answer explanation

Bộ máy Golgi có vai trò đóng gói và phân phối protein. Nếu hỏng, protein không được chế biến và vận chuyển chính xác.

Lysosome sơ cấp được tạo ra từ Golgi.

Quá trình xuất bào phụ thuộc vào Golgi, nên bị ảnh hưởng.

ATP được tạo ra ở ty thể, không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi Golgi.