4A3 - Giao tiếp an toàn trên không gian mạng

Khi con cùng đi chơi với bạn A và chụp một số bức ảnh chung, con rất muốn đăng bức ảnh đó lên mạng xã hội vì con thấy bức ảnh rất đẹp.

Con nên làm gì?

• Cứ đăng bức ảnh, dù sao ảnh cũng có mình trong đó nên mình được quyền đăng.

• Gửi ảnh cho các bạn thân của mình để khoe 1 bức ảnh đẹp.

• Hỏi ý kiến bạn A về việc mình muốn đăng ảnh và chỉ đăng ảnh cùng lời giới thiệu khi A đồng ý.

• Thông báo cho bạn A biết là mình sẽ đăng ảnh. Bảo bạn chuẩn bị tinh thần nhận ảnh qua mạng xã hội.

Answer explanation

STOP: nghĩ kĩ trước khi đăng ảnh, video/bài viết, quan điểm cá nhân lên mạng xã hội theo 5 câu hỏi

1. Điều đó có đúng không?

2. Điều đó có hữu ích không?

3. Điều đó có truyền cảm hứng không?

4. Điều đó có cần thiết không?

5. Điều đó có thân thiện không?

Một người bạn bình luận trong ảnh của con, khen con và bạn rất thân thiết.

Con nên phản hồi như thế nào?

• Ảnh đẹp thế được khen là đương nhiên, không cần phản hồi lại làm gì.

• Cảm ơn bạn vì lời khen.

• Chụp ảnh lại lời khen và khoe với các bạn khác.

• Cười nhạo bạn vì không có ai đi chơi cùng bạn.

Answer explanation

STOP: trước khi phản hồi bình luận của một ai đó, con cũng cần dừng lại và suy nghĩ về bình luận của mình theo 5 câu hỏi: 

1. Điều đó có đúng không?

2. Điều đó có hữu ích không?

3. Điều đó có truyền cảm hứng không?

4. Điều đó có cần thiết không?

5. Điều đó có thân thiện không?

Khi có một người bình luận vào ảnh chê con và bạn con xấu xí/nói con và bạn con thể hiện thì con nên phản hồi như thế nào?

• Lờ đi, mặc kệ người ta thích nói gì thì nói. Mình thích đăng ảnh thì mình đăng thôi!

• Nói lại là người đó cũng xấu xí thì làm sao có quyền chê con.

• Sử dụng thông điệp Tôi, nói rằng con cảm thấy không thoải mái khi người đó bình luận không đúng sự thật và mong muốn người đó dừng việc này lại.

• Cảm ơn người đó vì đã "khen" mình như thế!

Answer explanation

Thông điệp Tôi không chỉ sử dụng được khi giao tiếp thông thường mà còn có thể dùng trong giao tiếp trên mạng xã hội.

Mục đích của các mẫu câu thông điệp này là để cho ai đó biết cảm giác của con, để nói cho người khác biết những hành động khiến con buồn/vui/tổn thương.., và đặc biệt để nói ra những gì con mong muốn người khác làm.

Khi một người liên tục bôi xấu, chế ảnh của con thành các nhân vật không tốt (VD: Khá Bảnh, mặc quần áo tù nhân,...) trên trang cá nhân của họ.

Con cần làm NHỮNG gì? 

• Mặc kệ họ, con biết đó không phải mình là được. 

• Báo cáo (report) tài khoản đó vì bôi nhọ và đăng tải hình ảnh, thông tin không chính xác.

• Chặn (block) tài khoản của họ.

• Báo lại với bố mẹ/thầy cô/người lớn đáng tin cậy về sự việc này.

Answer explanation

Khi có tài khoản chê bai, bôi nhọ, xúc phạm con, con cần thực hiện các bước sau: 

BLOCK: chặn tài khoản đó

REPORT: báo cáo tài khoản đó trên nền tảng mạng xã hội (vì đăng thông tin sai sự thật và xúc phạm người khác)

TELL: nói với người lớn về tài khoản gây mất an toàn cho con

Khi con nhận được tin nhắn của người lạ nói xấu bạn của con và bảo con không được chơi với bạn ấy nữa.

Con cần làm NHỮNG gì?

• Cài lại quyền gửi tin nhắn, chặn không cho tài khoản lạ kết bạn với mình.

• Chặn và báo cáo tài khoản lạ đó.

• Báo lại với thầy cô/bố mẹ, cho thầy cô/bố mẹ xem tin nhắn con đã nhận được. 

• Chụp ảnh lại tin nhắn và gửi vào nhóm chung của con với các bạn để thảo luận.

Answer explanation

Trong trường hợp xảy ra việc bắt nạt trên mạng (cyberbullying) với bạn của mình, con cũng cần thực hiện 3 bước: 

BLOCK: chặn tài khoản đó

REPORT: báo cáo tài khoản đó trên nền tảng mạng xã hội (vì đăng thông tin sai sự thật và xúc phạm người khác)

TELL: nói với người lớn về tài khoản gây mất an toàn cho con

Các nguyên tắc giúp con giao tiếp an toàn trên mạng bao gồm:

• STOP: nghĩ kĩ trước khi đăng tải

• BLOCK: chặn tài khoản nói xấu/nói sai

• POST: đăng tải mọi hình ảnh con thấy đẹp, mọi thông tin con thích

• TELL: nói lại sự việc mất an toàn với bố mẹ/thầy cô/người lớn đáng tin cậy của con

Answer explanation

Nguyên tắc giao tiếp AN TOÀN trên không gian mạng: 

STOP: nghĩ kĩ trước khi đăng tải

BLOCK: chặn tài khoản đó

REPORT: báo cáo tài khoản đó trên nền tảng mạng xã hội (vì đăng thông tin sai sự thật và xúc phạm người khác)

TELL: nói với người lớn về tài khoản gây mất an toàn cho con

Con đánh giá mức độ tự bảo vệ sự an toàn của bản thân khi giao tiếp trên không gian mạng như thế nào?

• Yếu: con không tự bảo vệ được mình, cần được hỗ trợ.

• Trung bình: con có thể bảo vệ được mình khi giao tiếp với bạn bè, người thân.

• Mạnh: con có thể bảo vệ được mình khi giao tiếp với mọi người, tự cài đặt để không giao tiếp với người lạ.

• Rất mạnh: con bảo vệ được chính mình và dám lên tiếng khi thấy bạn mình/người thân bị tấn công trên không gian mạng.